صبر هفت‌ساله برای برنج شدن علی‌کاظمی/ زمین زیارتگاه من است
به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، در اواخر سال ۱۴۰۱ خبری را شنیدم با این تیتر که «خالق برنج هاشمیِ گیلان درگذشت». او شخصی بود به نام یوسف هاشمی‌زاده اهل روستای چاپارخانه خمامِ گیلان که سال‌ها قبل با جداسازی دانه‌های مرغوب و کشت آن دانه‌ها به رقمی جدید دست پیدا کرد. این رقم سپس به مزارع دیگر کشاورزان منتقل شد؛ طوری‌که نام این برنج مرغوب را به پاسداشت زحمات او «هاشمی» نام‌گزاری کردند.
دیگر رقم معروف برنج که در کشور ایران کشت می‌شود «علی کاظمی» نام دارد. آیا کسی می‌داند که چرا این رقم به این نام معروف است؟ اصلاً علی‌کاظمی کیست؟ در کجا سکونت دارد و به چه زبانی صحبت می‌کند؟
پای تلویزیون نشسته بودم. دیدم مستندی در حال پخش است. در این مستند با شخصی به نام علی کاظمی به زبان فارسی گفت‌وگو شده بود. از لهجه‌اش مشخص بود که او از تالش‌های منطقه فومن است، در لابه‌لای صحبت‌هایش چندین کلمه را به تالشی گفت.
وقتی خودش را اهل روستای شکالگوراب فومن معرفی کرد به یاد شاعر خوش سخن تالش در فومنات آقای نقی مهرپویا ملقب به هَشیوَش افتادم؛ زیرا او نیز اهل این روستا بود؛ روستایی که اهالی منطقه به آن ایشکیلَه‌گرا می‌گویند.
آنجا فهمیدم که حدسم کاملاً درست بود و با تماس با آقای مهرپویا پی بردم علی کاظمی تالش است. در آن لحظه هم بسیار خوشحال شدم و هم بسیار نگران و ناراحت.
شاد و غمگین برای چه؟
خوشحال به این خاطر که کاشف یکی از برنج‌های معروف کشور که مورد مصرف تمام مردم ایران قرار می‌گیرد یک نفر از قوم کهن تالش بوده و ناراحت به خاطر اینکه چرا کسی این موضوع را به گوش تمام مردم نرسانده و او به عنوان فقط یک گیلانی معرفی می‌شود؛ در حالیکه او یک تالش است، تالشی که در آغوش رشته‌کوه‌های تالش در فومنات زندگی می‌کند.
بخش دیگر ناراحتی من این بود که هنوز این برنج به نام او ثبت رسمی نشده و حتی حق و حقوقی برای او از سوی دولت جهت کشف این گونه برنج مهم در نظر گرفته نشده؛ مردی که به خاطر بیماری همسرش بخشی از شالیزارش را فروخته؛ مردی که در حین کار به علت بریدن ترمز تیلرش به درخت برخورد می‌کند و امروز توانایی کار کردن ندارد. با همه این اوصاف عزلت نشینی این کشاورز مجاهد و بی‌تفاوتی‌های مشهود در رسیدگی به وی جای تأمل دارد.
علی کاظمی در نهضت سواد آموزی تا کلاس پنجم درس خوانده و در دوران سربازی در تیپ هوابرد شیراز در سال ۱۳۴۹ به مدت دو ماه آموزش چتربازی دیده و ۱۴ پرش با هواپیمای ۱۳۰ انجام داده است.
علی کاظمی نامی است که با نبوغ و هوش خدادادی‌اش نامش را در دل تک تک ایرانی‌ها حک کرده؛ کشف او آدمی را به یاد مدل و فرمول‌های قانون وراثت و ژنتیک میندازد؛ به واقع او در حالتی عجیب و با نبوغ خدادادی به اصلاح ژنتیک اقدام کرده است.
فرزند گِل و مزرعه
کاظمی، تالش مردی است که به حق خود نرسیده، او فرزند ایران، گیلان، تالش و فومنات است، او فرزند گِل و مزرعه است، فرزند گُل و بهار است؛ کسی که هر سال پای در مزارع می‌گذارد و تومَه‌کیلَه می‌گیرد و دانه‌های شلتوک را مجدداً سبز رنگ می‌کند و برای رشد به مزراع جهت نشا می‌فرستد و نوید زندگی و برکت می‌دهد، او که هنوز عاشق مزرعه است، عاشق برنج است، عاشق زادگاهش است، عاشق فرهنگش است، او یک تالش است.
این مقدمه، گام کوچکی است در پاسداشت این خادم همه مردم ایران زمین. شاید تلنگری شود تا مسؤولان امر بشتابند و رقم علی کاظمی را به نامش ثبت کنند و تا شاید شرایط او نیز تغییری کند.
نامش علی است و ساکن روستای شکالگوراب بالا از توابع شهرستان فومن در استان گیلان. ۲ دختر و ۲ پسر دارد. از ابتدا کشاورز بوذه اما در حال حاضر به دلیل تصادفی که با تیلر کشاورزی‌اش داشته مجبور است کارگر بگیرد و کار کشاورزی را به انجام برساند.
علی آقا، زمین زیادی هم ندارد، می‌گوید: «تقریباََ نیم هکتار زمین کشاورزی دارم که با همان گذران زندگی می‌کنم»
با وجود تمامی این مشکلات، وقتی رقم برنج علی کاظمی را به عمل آورد آن را اهدا کرد و به همین دلیل نامش امروز نه تنها بر زبان‌های ما که بر روی سفره‌های ما نیز هست.
صبری هفت ساله برای کشف یک گونه خاص از برنج
آقای کاظمی درباره نحوه کشف این گونه از برنج گیلانی می‌گوید: «سال ۱۳۶۷ بود، چون آن موقع ما برنج بینام، صدری و خزر داشتیم، دیگر علی کاظمی وجود نداشت؛ روزی دیدم از بوته برنج بینام چهار خوشه (همانی که الان به آن علی کاظمی می‌گویند) درآمده بود، نگاهی کردم دیدم که با این برنج‌ها فرق می‌کند از دُم و قد و رنگ، همان چهار خوشه را نشان کردم، این چهار خوشه را من هفت سال کشت کردم. سال اول آن را کشت کردم شد هفت بوته؛ باز هم جمع‌آوری کردم سال دوم شد ۷۲ بوته. باور شدنی هست؟! سال سوم شد اندازه جایگاه سه قفیس (سه هزار متر). سال چهارم شد یک هکتار، سال پنجم شد ۲ هکتار. من اینطوری این را به دست آوردم.»
با وجود این همه صبر و تلاش و سختی برای بقای نوعی خاص از برنج، این کشاورز دلسوخته هنوز حتی بیمه هم ندارد. علی آقا در این باره گفت: «نه؛ بیمه نیستم. آن یک تکه زمین هم را کشت و کار می‌کنیم. کمی کارگر می‌برد و کمی خورد و خوراک ما می‌شود؛ درد دل زیاد است آن هم اینکه کسی به ما توجه نمی‌کند.»
آقای کاظمی که هنوز نامش برای این کشف مهم به ثبت نرسیده، سال گذشته به جهاد کشاورزی رشت مراجعه کرد که به او گفتند: «شما بروید ما مراحل ثبت را انجام می‌دهیم اما هنوز خبری نشده است.»
این کشاورز دلسوز و زحمت‌کش گیلانی عاشق کشت و کار و برنج است. می‌گوید: «زمین زیارتگاه من است، زمین را خیلی زیارت می‌کنم، زمین را سجده می‌کنم. کشاورزی برکت دیگری دارد.»
یوسف هاشمی‌زاده درگذشت، اما علی کاظمی در قید حیات است، برای یکبار هم شده زنده‌ستایی کنیم و برای او در شهرستان فومن، تالش و رشت بزرگداشتی برای تقدیر برگزار کنیم تا اگیره جوانانی شود که شاید این روزها از حوزه کشاورزی به دلیل قدرناشناس بودن‌ها فاصله گرفتند.
علی کاظمی برند برنج تالش است، برند برنج تالشِ فومنات است، برند برنج تالشِ گیلان است. تا دیر نشده بشتابیم تا ن‌تنها او بلکه همه کشاورزان زجمت‌کش ثمره زحماتشان را ببیند.
گفت‌گو از سیّد مؤمن منفرد چُماچار
پایان پیام/۸۴۰۰۷
