حاکمیت طالبان در افغانستان و مسائل و چالش هایِ پیش رو

به گزارش ایسنا، یک سال از خروج خفت بارِ نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان پس از ۲۰ سال اشغالگری در این کشور می‌گذرد. موفقیتی که در نتیجه مقاومت مردمی تحت رهبری طالبان رنگ واقعیت به خود گرفته است. عقب نشینی آمریکاها از افغانستان تا حدی برای این کشور تحقیر آمیز بود که در نوعِ خود یادآور فرارِ آمریکایی ها با استفاده از یک هلی‌کوپتر از فراز سفارتشان در سایگون در پایان جنگ ویتنام بود.

در این راستا، برنامه این هفته “اینسایتِ” شبکه پرس تی وی در گفتگو با “ذبیح الله مجاهد” سخنگوی گروه طالبان، ابعاد مختف حکمروایی طالبان و به طور خاص بازگشت مجدد این گروه به قدرت در صحنه سیاسی افغانستان، یک سال پس از خروج خفت بار نیروهای آمریکایی از این کشور را مورد بحث و بررسی قرار داده است. البته که مجاهد چالش های مختلفی که طالبان در شرایط کنونی در چهارچوب های حکمروایی افغانستان با آن‌ها رو به رو است را نیز مورد اشاره قرار می دهد.

مجاهد در ابتدای سخنان خود درباره تاریخچه و واقعیت های مقاومت مردم افغانستان در برابر اشغالگری آمریکا گفت: مقاومت و جهاد مردم افغانستان در ۲۰ سال گذشته، یک اشغالگر بسیار بزرگ را شکست داد. این دوره ای بود که با موفقیت به پایان رسید. شما می دانید که مردم افغانستان همیشه از ارزش های دینی، استقلال، و حیثیت کشورشان دفاع کرده اند، چه در زمان قبل، در جهاد علیه شوروی و چه در جهاد علیه اشغالگری آمریکا. مردم افغانستان با شکیبایی در مقابل ظلم و استبداد ایستادند، جهاد کردند و موفقیت بدست آوردند.

شکست آمریکایی ها در افغانستان یک فصل مهم از تاریخ معاصر خواهد بود و مردم افغانستان در این عرصه خوش درخشیدند. این جنگ و جهاد ثابت ساخت که جنگ بین آمریکا و افغانستان یا تجاوز آمریکا علیه افغانستان تنها جنگ مهمات و اسلحه نبود بلکه در اینجا باورهای دینی و مذهبی مردم افغانستان توانستند علیه اشغال‌گران به موفقیت برسند.

اگرچه مردم افغانستان در این جنگ و مقاومت بسیار قربانی دادند، کشورشان ویران شد و خانه ها به مخروبه تبدیل شدند، خانواده ها جوانان شان را از دست دادند و عزیزان شان به شهادت رسیدند ولی اهداف والای شان که آزادی کشور و بیرون کردن اشغال‌گران بود را با شکیبایی و متانت بدست آوردند. آرزومندم که این دستاوردها را بتوانیم حفظ کنیم و برای همیشه از تجاوز بیگانگان و اشغال نجات پیدا کنیم.

سخنگوی گروه طالبان سپس در پاسخ به پرسشی در مورد مقایسه دوره قبلی و جدیدِ حاکمیت طالبان بر افغانستان گفت: باید بگویم که طبعا هر جریانی فراز و نشیب خودش را دارد. دوره نخست، که تحریک اسلامی طالبان به تازگی ظهور کرده بود، مجاهدین در افغانستان باهم درگیر بودند و آرمان جهاد قبلی ما به هم ریخت. ما مجبور شدیم یک قیام کلی را انجام بدهیم و در مقابل اختلاف و دودستگی‌ها و فتنه ایستادگی کنیم. برعلاوه، در آن زمان ما تمام تلاش خود را کردیم تا روابط خوب با همسایگان مان برقرار کنیم؛ از جمله با جمهوری اسلامی ایران.

با جمهوری اسلامی ایران از کانال های مختلف در ارتباط بودیم و نیت ما این بود که در فضای برادرانه با هم زندگی کنیم. دو کشور، از لحاظ اعتقادی و فرهنگی بستگی های دارند و باور ما این بود که نباید ما با هم بد باشیم یا سواعتماد شکل بگیرد.

این سیاست ما در کلیت بود اما وقایعی رخ داد که روی این روابط اثر منفی گذاشت. در حالی که کنترل این وقایع به دست ما و زعیم طالبان نبود یعنی آن ها مثل حوادثی ناخواسته به وقوع پیوستند.

شاید پشت آن‌ها هم بعضی دست‌ها و کسانی بوده‌اند که نمی‌خواستند ایران و افغانستان با هم نزدیک باشند یا این دو جریان قوی در دو کشور با هم دوست شوند. چون این دو کشور از لحاظ اعتقادی مشترکاتِ فروانی دارند.

ولی حالا ما حس می کنیم که هم ایران و افغانستان به سوی نزدیک شدن روابط حرکت می کنند. این پیشرفت خوب و مثبت است ما از ملت گرامی ایران می خواهیم که به برادران خود اعتماد کامل داشته باشند و افغان ها هم به زعامت در جمهوری اسلامی ایران باور کامل دارند. دو ملت با هم برادر هستند با هم نزدیک هستند و از همه بیشتر، نیازمندی های شان را درک می کنند. از این لحاظ ما می خواهیم روابط خوبی داشته باشیم و برادرانه پیش برویم.

ذبیح الله مجاهد در پاسخ به این پرسش که آیا فرصت ملت سازی در افغانستان فراهم شده و طالبان اساسا می‌تواند افغانستان را متحد کند؟ گفت: بلی باید بگویم امارت اسلامی افغانستان درباره ملت سازی در این کشور جدی است. هرچند پروپاگاندا و تبلیغات درباره ما زیاد بوده اما بیایید واقعیت ها را ببینیم. ما می خواهیم با تمامی ملت خود یک‌دست باشیم و ملت با ما متحد باشد اگرچه ملت در مدت ۲۰ سال با ما همکار بوده و با هم توانستیم به اشغالگری در کشورمان خاتمه دهیم. ملت با ما یکسان است.

قوم‎‌گرایی، سمت‌گرایی و مذهب‌گرایی در سیاست های امارت اسلامی جایی ندارد. همه مردم افغانستان با ما هستند و ما تلاش می کنیم که تمامی مردم در حکومت سهیم باشند و در ساختار حضور داشته باشند. ما می‌خواهیم خواسته های مردم از هر قوم را برآورده بسازیم. ما در صدد تامین امنیت برای همه هستیم

این شایعه و گمانه‌زنی که گویا طالبان صرفا هواخواه یک قوم است، درست نیست. ما به همه می اندیشیم و تمامی اقوام و هر شخص از ملت ما برای ما دارای اهمیت اند. درآینده ثابت خواهیم کرد که ما ملتی یک‌پارچه هستیم.

سخگوی گروه طالبان در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد افغانستان در سایه حکومت طالبان صاحبِ لویی جرگه و یا مجلس شود؟ گفت: بله این یک نیازمندی است و ما به سوی آن در حرکت هستیم. داشتن شورا یک اصل است باید پذیرفته شود. شورا بسیار مهم است. امارت اسلامی افغانستان به داشتن یک شورای مردمی قوی باور دارد تا نمایندگان مردم ما در آنجا حضور داشته باشند. در آن زمان، قانون ساخته خواهد شد و طبق آن شورای ایجاد شده، صدای مردم شنیده می شود. من امیدوارم به آن وقت برسیم.

 اما حالا کمی وقت است برای ما. کشور ما هنوز مشکلات خود را دارد. بعضی گروه ها و جریان ها به بی‌ثباتی دامن می زنند. هنوز مشکلاتی در بخش اجتماعی داریم که ثبات در کشور را صدمه می زند. بعضی از هموطنان ما به بیرون از کشور رفتند و نیاز است برگردند.

ما کوشش می کنیم اول ثبات را تامین کنیم تا مردم در کشورشان آرام باشند، بعدا شورا ایجاد کنیم و سپس بر آن خواهیم بود تا دیگر مراحل حکومت داری را تکمیل کنیم.

ذبیح الله مجاهد در مورد احتمال ایجاد چیزی شبیه به قانون اساسی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان نیز گفت: بلی ما یک منشورر اساسی یا یک قانون اساسی و یک شورا خواهیم داشت. یک شورای ملی. یک شورای خبرگان نیز خواهیم داشت چرا که از نیازمندی های حکومت است.  مردم افغانستان و دانشمندان و فقها تصمیمات اساسی را خواهند گرفت. در این میان تشکیل مجلس علما که منبع قانون سازی نیز باشد کاملا در دستورکار خواهد بود.

این مقام ارشد گروه طالبان در مورد وضعیت امنیتی در افغانستان گفت: امنیت به دو نوع است . فزیکی و روانی. امنیت فزیکی فعلا تامین است هرچند برخی حوادث امنیتی را داریم و این طبیعی است برای کشوری که تازه از جنگ بیرون شده باشد. اما امنیت روانی، اجتماعی و اقتصادی بسیار مهم است تا مردم از این ناحیه‌ها نگرانی نداشته باشند. کسانی که مهاجر شدند باید برگردند و در این‌جا احساس امنیت، ثبات و مالکیت کنند .بعد از این مرحله به طرف ساختنِ دیگر ابعاد حکومت و حکمروایی نیز خواهیم رفت.

سخنگوی گروه طالبان در مورد تهدیدات امنیتی داعش و القاعده در افغانستان در شرایط کنونی گفت: تهدیدات بزرگی نداریم ولی از لحاظ روانی هنوز مردم افغانستان روی وضعیت جاری در کشور مطمئن نیستند. مثلا کسانی که به بیرون رفتند باید برگردند و اینجا احساس امنیت کنند  یعنی امنیت روانی شان باید تامین شود.

هر چند ما در جنگ جبهه‌ای قرار نداریم و جبهه‌ای با ما در جنگ نیست. جنایات داعشی ها هرازگاهی اتفاق می‌افتد که نقطه ای را هدف قرار می‌دهند تا ترس و وحشت ایجاد کنند. آنها کنار خیابان یا گذر ایجاد انفجار و ناآرامی می کنند. آنها به مردم بی دفاع آسیب می‌رسانند. این ها جنایاتی است که آنها انجام می‌دهند و جلوی این ها هم گرفته خواهد شد. طی یک سال، امارت اسلامی افغانستان بیش از ۱۲۰۰ تن داعشی را دستگیر کرده و به زندان ها فرستاده و تعداد ۶۰۰ تن و یا بیشتر نیز از بین برده شده اند. هنوز ما در صدد از بین بردن لانه های پنهان و مخفی ترور و شرارت هستیم.

زمانی مردم احساس امنیت می کنند که امنیت اقتصادی به میان بیاید. مسئله پول مردم افغانستان، اقتصاد و بانک‌ها و همه حل خواهد شد البته کمی زمان نیاز دارد.

مجاهد در پاسخ به این سوال که آیا طالبان برنامه ای جهت پذیرفتن کمک دیگر کشورها جهت برقراری امنیت در افغانستان دارد یا خیر؟ گفت: از لحاظ مهمات و نیروی انسانی نیاز به کمک نداریم چون خودِ ما نیروهای کافی داریم تا تهدیدات را دفع کنیم اما این پروسه زمان‌گیر است و باید زمان داده شود برای امارت اسلامی و نیروهای امنیتی تا طرح ها عملی شوند و نیروهای ما موفق شوند. فقط وقت نیاز است تا اطمینان به جامعه برگردد.

ذبیح المجاهد در بخش دیگری از سخنان خود در مورد ارتش افغانستان و نیروهای امنیتی حکومت پیشین این کشور نیز گفت: ما در راستای تامین امنیت نیاز به همکاری هایی داریم. در میان نیروی های رژیم سابق بعضی افرادی بودند که متعهد بودند و نیاز است تا آن ها برگردند به کار شان در وزارت داخله یا دفاع یا دیگر ارگان ها. شماری از آن ها جابجا شدند و دارند در پُست های شان کار می کنند.

شماری از آن ها که متهد به منافع ملی هستند، افراد توانایی هستند و انحرافی نیستند، دوباره دعوت شدند و اکنون در بخش های امنیتی کار می کنند. ولی تعدادی نیز بودند که از وطن خارج شدند و حالا نیروی های جدید، نیروهای طالبان، در حوزه های مذکور قرار گرفته اند. فقط زمان نیاز است تا این انطباق به درستی انجام شود و استعداد های موجود، کنارهم جمع شده و در راستای امنیت، پیشرفت و حکومت داری گام بردارند.

سخنگوی گروه طالبان در مورد جایگاه راهبردی افغانستان گفت: جایگاه افغانستان از لحاط ژئوپولیتیکی مهم است و موقعیت جغرافیایی افغانستان در سطح آسیا بسیار استراتژیک است. از گذشته های دور کشورها به ویژه بلوک غرب در صدد تسلط بر این سرزمین بوده اند تا اهداف شان را به پیش برند. اما مردم افغانستان مردمی که در این سرزمین زیست دارند به حد کافی و تام آزادمنشانه و استقلال‌طلبانه برخورد کردند و آنها هرگز نمی‌گذارند کشورهای دیگر به آن ها هجوم بیاورند و استقلال و اختیار شان را سلب کنند. این حالت منجر به درگیری هایی می‌شد.

با این حال در شرایط کنونی ما می خواهیم افغانستان به یک نقطه وصل تبدیل شود. نقطه وصل قدرت های اقتصادی در منطقه. تحولات اخیر نشان می دهند که شرق در حال پیشرفت است. چین اقتصاد خوبی دارد، آسیای میانه معادن و ذخایر خوبی دارد، آسیای جنوبی در حال مصرف و نیازمندی است و بازار و مراکز فروشی خوبی دارد، همچنین ایران هم صادرات خوبی دارد، و حوزه مناسب تجارتی را در اختیار دارد.

از این لحاظ ما تلاش می کنیم که دنیا بجای داشتن فکر تسخیر این سرزمین باید به فکر همکاری با آن باشد. یعنی همکاری های اقتصادی در منطقه توسط افغانستان تسهیل شود. آسیای جنوبی به آسیای مرکزی وصل شود و همینطور با غرب آسیا. یک زمینه خوب اقتصادی در منطقه ایجاد خواهد شد انشالله اقتصاد غربی جایش را به اقتصاد شرقی و آسیایی بدهد. این یک موضوع خوب برای منطقه خواهد بود.

افغانستان نیز به نقطه وصل و همکاری تبدیل خواهد شد و افغانستان در درگیری ها سمتی را نخواهد گرفت بلکه در جستجوی رقابت سالم اقتصادی و همکاری های منطقه ای خواهد بود. یعنی اینجا توقع می رود زمینه همکاری های اقتصادی از جمله سرمایه گذاری کشورهای منطقه فراهم بیاید و همکاری های شان از این خطه انجام شود.

سیاست امارت اسلامی به نحوی عیان شده تا به طرف تنش نرویم و به دنبال ایجاد ثبات اقتصادی و همکاری باشیم.

ذبیح الله مجاهد در مورد امنیت غذایی در افغانستان نیز گفت: امارت اسلامی افغانستان می‌خواهد در افغانستان زراعت مکانیزه ای ایجاد شود. زراعت مشروع و مفید. الان جلوی کشت خشخاش به کلی گرفته شده و به کسی اجازه این کار داده نمی شود. چون خشخاش برای انسانیت خطرناک است و ما باید از کشت و قاچاق آن جلوگیری کنیم.

در عین حال کشت جایگزین و مشروع و مفید باید عملی شود البته با همکاری منطقه ای. ما از روش های جدید زراعتی استفاده خواهیم کرد و کشتی را جستجو می کنیم که در منطقه خوب حاصل داده و با همکاری منطقه انشالله شاهد رشد زراعتی در منطقه باشیم  و نیازمندی های زراعتی افغانستان از طریق مشروع مرفوع شود.

مجاهد در مورد اینکه آیا افغانستان در بحث استخراج ذخایر معدنی خود از ایران نیز کمک می گیرد؟ گفت: حتما ما از تجارب کشورهای نزدیک و دوست و همکار استفاده می کنیم. بدون شک ذخایر افغانستان زیاد است و می‌تواند منجر به تحول مثبت اقتصادی در منطقه نیز شود. ما تلاش می ورزیم همکاری و اعتماد شکل بگیرد بجای تنش. 

 ما می خواهیم در این راستا اعتماد شکل بگیرد. امارت اسلامی افغانستان سیاستش را طوری طرح ریزی کرده که سیاست بی‌طرفانه دوستانه و همکاری‌گرا داشته باشد. از جمله، ما می توانیم روابط و همکاری های خوب با ایران داشته باشیم و در صدد همکاری هستیم. ما حس می کنیم به همکاری و تجارب ایران در عرصه استخراج معادن نیاز داریم.

بحث های ما با جمهوری اسلامی ایران در جریان است تا ما را به سمت همکاری اقتصادی پیش ببرد و استخراج مثبت معادن ممکن شود. تا هم فضای همکاری بین دو ملت دوست ایجاد شود و هم ما از تجارب کشورهای دوست بهره ببریم.

سخنگوی گروه طالبان در مورد وضعیت مهاجران افغانستانی در ایران نیز گفت: ما تلاش می کنیم حالا که اشغال و جنگ خاتمه یافته، افغان هایی که به دلیل اقتصادی مهاجر شدند به خانه شان برگردند. چه در ایران و چه در پاکستان و چه در کشورهای دیگر.

 در این راستا همکاری نیاز داریم و آن ها را تشویق می کنیم برگردند. از کشورهای میزبان می خواهیم به صورت ملایم، برادرانه و دوستانه زمینه برگشت این مهاجران را فراهم کنند. این استعدادهای مهاجر می توانند در وطن شان خدمت کنند و باعث پیشرفت وطن شان شوند و تجارت و کارهای خود را در وطن خود شان پیاده کنند و استعدادهای شان را در راه خدمت به وطن به کار بیندازند.آن ها می توانند از تجارب که در دیگر کشورها کسب کرده اند در اینجا استفاده کنند. ما تلاش می کنیم زمینه سازی شود و آهسته آهسته شاهد برگشت افغان ها به وطن شان باشیم.

ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان در پایان خطاب به آن دسته از مردم افغانستان که از بازگشت به کشورشان وحشت دارند و یا به اقلیت های قومی تعلق دارند و می ترسند که هدفِ تبعیض قرار گیرند گفت: خیر جای نگرانی به هیچ عنوان نیست.

شما می دانید که افغانستان، بهترین تعامل مذهبی را دارد. اصلا جای ترس و نگرانی وجود ندارد. ما در تاریخ خود جنگ مذهبی را سراغ نداریم و تبعیض در سطح علما و افراد مطرح جامعه نمی بینیم. تمام علمای اهل تسنن و تشیع روابط خوبی دارند و در ساخت وساز جامعه سهم می گیرند و بسیار موثر هستند. از این لحاظ، برادران شیعه ما در افغاسنتان زندگی آرام دارند. مراسم محرم امسال با آرامش و برادرانه برگزار شد. کم کم زمینه فراهم می‌شود تا همه مردم در افغانستان با آرامی زندگی کنند. تمامی مردم می توانند مراسم های مذهبی شان را برپا بسازند و آزادی کلی داشته باشند.

انتهای پیام