روایتی از جهش ۳۰ درصدی ساخت داخلی تجهیزات نفت در شرایط تحریم

احسان ثقفی رئیس هیئت‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا) در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره وضعیت ساخت داخل در این صنعت گفت: تنوع تجهیزات در صنعت نفت ایران بالا است و حدود ۱۴۰۰ قلم تجهیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. آنچه که مسلم است بیش از ۷۰ درصد تجهیزات در داخل کشور توسط تولیدکنندگان ایرانی بومی‌سازی شده است. در برخی آمار این عدد به ۸۰ درصد نیز نزدیک شده است. البته برای تولید برخی اقلام بومی‌سازی شده به مواد اولیه‌ای نیاز داریم که از خارج تامین می‌شود.

وی اظهار داشت: در حال حاضر دانش فنی برای ساخت داخل برخی اقلام تجهیزاتی که بومی‌سازی نشده است، وجود دارد، اما اقتصاد آن صرفه ندارد، یعنی یا تقاضا برای آن کم است و یا تضمینی برای خرید آن وجود نداشته است.

ثقفی گفت: در ۴ سال گذشته سهم بومی‌سازی تجهیزات نفتی ۳۰ درصد رشد داشته است که این موضوع صرفا به دلیل برنامه‌ریزی دولت نبوده است بلکه استثنائا این یک موضوع را می‌توان از نعمات تحریم به حساب آورد. یعنی در ۴ سال گذشته وزارت نفت راهی نداشته است جز اینکه به ساخت داخل مراجعه کند.

*50 درصد مواد اولیه موردنیاز سازندگان تجهیزات نفتی از طریق واردات تامین می‌شود

رئیس انجمن استصنا گفت: یکی از مشکلات سازندگان تجهیزات نفتی، نبود مواد اولیه در داخل کشور است که ما را مجبور می‌کند این مواد اولیه موردنیاز را از خارج واردات کنیم. در حال حاضر از منظر نوع محصول (و نه حجم) حدود ۵۰ درصد مواد اولیه موردنیاز سازندگان از داخل کشور تامین می‌شود و ۵۰ درصد نیز واردات می‌شود. در ایران منابع و معادن فراوانی وجود دارد اما برای فرآوری و تولید محصولات موردنیاز سازندگان در این حوزه سرمایه‌گذاری نشده است.

وی گفت: در زمینه تولید کاتالیست‌ها پیشرفت‌های خوبی در سال‌های اخیر رخ داده است و تا سال ۱۴۰۱ بیش از ۵۵ درصد از کاتالیست‌های موردنیاز کشور بومی‌سازی خواهد شد. تولیدکنندگان کاتالیست در دنیا انگشت‌شمارند و ساخت داخل آن توسط مهندسان ایرانی یک افتخار است.

* وزارت نفت فعلی به ساخت داخل تجهیزات نفت اعتقاد دارد

ثقفی گفت: وزارت نفت فعلی به ساخت داخل اعتقاد دارد و طبق دستور صریح وزیر نفت این موضوع در دستور کار قرار گرفته است و حال باید منتظر بود و عملکرد آنها را مشاهده کرد. در جلسه‌ای که سازندگان با وزیر نفت داشتند رویکرد وزارت نفت مثبت تلقی شد.

رئیس انجمن استصنا گفت: به نظر بنده دلیل اصلی برخی بی‌توجهی‌ها در استفاده از تولید داخل در صنعت نفت به ترس و واهمه تصمیم‌گیران برمی‌گردد. به هر حال در صنعت نفت ارقام و اعداد بالاست و اگر اتفاقی بیفتد میزان خسارت زیاد خواهد بود. به همین دلیل است که سازندگان داخلی با سختگیرانه‌ترین استانداردها تجهیزات را تولید می‌کنند.

*بعد از امضای برجام، سازندگان داخلی مورد بی‌مهری دولت قرار گرفتند

وی افزود: یکی از اتفاقات بدی که پس از امضای برجام رخ داد این بود که رویکرد دولت در مواجهه با ساخت داخل تغییر کرد و سیاست واردات تجهیزات خارجی در دستور کار قرار گرفت. البته برجام مزایایی را هم داشت ولی نباید آن را به عرش ببریم بلکه باید با بررسی معایب آن مانع از بروز چنین اتفاقاتی در توافقات آتی شویم. در صورت احیای برجام نباید دوباره تولیدکنندگان ایرانی مورد بی‌مهری قرار بگیرند.

ثقفی گفت: ما سازندگان داخلی تجهیزات نفت تمامی استانداردهای سختگیرانه را رعایت کرده‌ایم و دلیلی برای بی‌مهری با ما وجود ندارد. مطمئن باشید که در شرایط بحرانی نیز تنها کسانی که پای این کشور می‌مانند همین تولیدکنندگان یا به تعبیر مقام معظم رهبری افسران جنگ اقتصادی هستند، وگرنه مشاهده کردیم که با کوچکترین تهدید ترامپ چگونه شرکت‌های خارجی از ایران فرار کردند.

*تعامل با شرکت‌های چینی و روسی در قالب مشارکت به شرط انتقال تکنولوژی

رئیس انجمن استصنا گفت: بنده تعامل تکنولوژیک با شرکت‌های روسی، چینی و اصلا سایر کشورها مثل شرکت‌های آمریکایی و اروپایی را کاملا به نفع کشور می‌دانم اما نباید اجازه داد که آنچه در برجام اتفاق افتاد، دوباره تکرار شود. یعنی تکیه باید بر تولیدکنندگان داخلی باشد.

وی اظهار داشت: پیشنهاد ما این است که تعامل ایران با سایر کشورها به صورتی باشد که در صورت حضور شرکت‌های خارجی، آنها با یک شرکت داخلی به صورت مشارکتی وارد کار شوند و به شرط انتقال تکنولوژی اجازه حضور آنها در بازار ایران داده شود.

ثقفی در پایان گفت: حاکمیت باید فضای نقش‌آفرینی به تشکل‌ها بدهد. البته قبول دارم که ما نیز نباید صفر و یکی به ماجرا نگاه کنیم، بلکه باید به صورت جزئیات سنجیده شود که یک بازی برد-برد واقعی برای طرفین رخ بدهد. مثلا وقتی کار مشارکتی باشد، هم آن شرکت خارجی که وارد بازار ایران شده و هم تولیدکننده ایرانی سود می‌برند.

انتهای پیام/