پرونده ویژه| سوگنامه‌ای برای رودخانه‌های رشت
به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، سخن از رودخانه‌ها که به میان می‌آید، ناخودآگاه آب زلال، چهچه پرندگان و نسیم طراوت زایی که به آب داخل رودخانه موجی زیبا می‌بخشد در خاطر تداعی می‌شود؛ اما در رشت، شهر باران‌های نقره‌ای، به‌واسطه سوء مدیریت‌ها این تراژدی قصه دیگری را روایت می‌کند.
رشت جزو معدود شهرهای کشور است که به لطف الهی دو رودخانه از داخل شهر عبور می‌کند؛ گوهررود و زرجوب دو رودخانه‌ای هستند که به‌واسطه زیبایی‌های دلنوازشان در گذشته به این عنوان ملقب شدند و امروزه به‌واسطه عدم مدیریت صحیح، سرازیری فاضلاب‌های سنتی و صنعتی به داخل آن‌ها به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین رودخانه‌های جهان معرفی می‌شوند.
وضعیت دو رودخانه رشت آن‌چنان اسفناک است که آیت‌الله رسول فلاحتی نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان، رودخانه‌های زرجوب و گوهررود را به‌عنوان بلای جان مردم اعلام کرد و گفت: این دو رودخانه درگذشته محلی برای تفریح مردم بود، اما امروز تمامی اکوسیستم گیلان را خراب کرده و وضعیت کنونی رودخانه‌های رشت برای شهر زیان‌آور است و بارها معضل مذکور را به مسؤولان مربوطه گوشزد کردیم.
متولیان اصلی ساماندهی دو رودخانه رشت
دو رودخانه رشت امروزه تبدیل به باتلاقی از زباله و فاضلاب شده‌اند و وجود حیوانات موذی و بوی تعفن غیرقابل‌تحمل موجب فراری شدن تمامی رهگذران از مسیر عبور رودخانه‌های رشت می‌شود.
شرکت آب و فاضلاب گیلان در بخش پساب‌های ورودی، شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان در بخش تملکات زمین‌های حریم رودخانه و شهرداری رشت در بخش زیباسازی از دستگاه‌های اجرایی اصلی در پاک‌سازی این رودخانه‌ها هستند.
تصمیمات اشتباه نابودی رودخانه‌های رشت را رقم زد
روح‌الله رضای حق‌دوست کارشناس محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رشت با اشاره اینکه وضعیت رودخانه‌های رشت واقعاً اسفناک است، اظهار کرد: این دو رودخانه درگذشته‌های نه‌چندان دور یکی از جاذبه‌های گردشگری و مکانی برای گذران اوقات فراغت شهروندان بود، اما متأسفانه به دلیل اتخاذ تصمیمات اشتباه درگذشته و عدم آینده‌نگری، موجب شد که امروز در لیست آلوده‌ترین رودخانه‌های جهان باشند و متأسفانه سال‌هاست که حرف‌ها در حوزه احیا و ساماندهی گوهررود و زرجوب بیشتر از عمل است.
وی با بیان اینکه سال‌هاست که پیرامون احیای دو رودخانه شاهد شعارهایی توخالی هستیم، افزود: این دو رودخانه با عزم جدی می‌تواند دوباره احیا شود و با تأثیری که امروزه گردشگری آبی در دنیا ایفا می‌کند، به منبع اصلی جذب گردشگر، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی برای این شهر و ساکنینش تبدیل شود.
این کارشناس زیست‌محیطی با تأکید به اینکه جلوگیری از سرازیری فاضلاب‌های سنتی و صنعتی از مهم‌ترین عوامل احیا و ساماندهی دو رودخانه گوهررود و زرجوب است، گفت: تا زمانی که احیای گوهررود و زرجوب به‌عنوان یک اولویت مطرح نباشد یقیناً نتیجه مطلوب محقق نمی‌شود و متأسفانه اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی که در سال‌های اخیر برای احیا و ساماندهی این دو رودخانه اختصاص داده شده بود نیز به‌درستی هزینه نشد و نتیجه مطلوب را محقق نکرد.
اختصاص اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی باهدف ساماندهی دو رودخانه رشت
در سال ۹۵ و پس از سال‌ها انتظار و شنیدن وعده‌ووعیدهای فراوان در جریان سفر استانی هیئت دولت به گیلان ۵۰ میلیارد تومان اعتبار به‌منظور ساماندهی دو رودخانه زرجوب و گوهر رود اختصاص پیدا کرد.
وعده اجرای ۱۲ پروژه به‌منظور ساماندهی دو رودخانه رشت
پس از اعلام اختصاص ۵۰ میلیارد تومان باهدف ساماندهی گوهررود و زرجوب، مجید نیک‌خوی سرپرست شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که ۱۲ پروژه به‌منظور ساماندهی دو رودخانه رشت از محل اعتبار اختصاص‌یافته اجرایی می‌شود.
اجرای ۱۰ پروژه باهدف کاهش آلودگی رودخانه‌های رشت
محسن حسینی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گیلان نیز در نشست خبری در ۲۶ مرداد سال ۹۷ با اشاره به اقدامات انجام‌شده پیرامون رفع آلودگی‌های رودخانه‌های گوهررود و زرجوب رشت گفت: با اجرا و تکمیل طرحی که شامل؛ ۱۰ پروژه است از ورود بیش از ۶۶۰ لیتر بر ثانیه فاضلاب به رودخانه‌های زرجوب و گوهررود رشت جلوگیری به عمل می‌آید که تقریباً معادل ۵۰ درصد فاضلاب شهر رشت است.
رودخانه‌های رشت نابودشده‌اند
یکی از شهروندان رشت با ابراز تأسف از وضعیت دو رودخانه گوهررود و زرجوب رشت گفت: متأسفانه رودخانه‌های رشت که می‌توانست مایه سرزندگی و نشاط این شهر باشد به دلیل سو مدیریت‌ها بلای جان و موجب نگرانی مردمان رشت شده است و در این میان به‌غیراز وعده‌های توخالی چیزی مشاهده نکردیم.
نجمه ابراهیمیان با بیان اینکه هم‌سن‌وسالان من از رودخانه‌های رشت خاطرات بسیار زیبایی دارند، افزود: ای‌کاش تمامی آن دسته از افرادی که به نحوی در آلوده کردن این دو نعمت الهی نقشی داشتند محاکمه می‌شدند.
وعده وعیدهای محقق نشده درباره رودخانه‌های رشت
حدود پنج سال از اختصاص اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی باهدف احیا و ساماندهی دو رودخانه گوهررود و زرجوب سپری‌شده است، اما در کنار تمامی وعده‌ووعیدهایی که برخی از دستگاه‌های متولی دراین‌باره مطرح کرده‌اند، با نگاهی گذرا به وضعیت دو رودخانه رشت، عملاً اقدام خاصی به‌منظور احیا و ساماندهی گوهررود و زرجوب مشاهده نمی‌شود و همچنان به‌جای مشاهده زلالی آب شاهد جریان آبی سیاه ناشی از ورود فاضلاب‌ها در داخل دو رودخانه رشت هستیم.
رودخانه‌های رشت مجرای عبور فاضلاب
محسن حسینی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گیلان در گفتگویی با شبکه استانی گیلان ر سال ۹۷ اعلام کرد که روزانه ۹۵ هزار مترمکعب فاضلاب در رشت تولید می‌شود که ۶۰ درصد آن وارد گوهررود و ۴۰ درصد وارد زرجوب می‌شود.
با مشاهده وضعیت فعلی رودخانه‌های رشت، به این نتیجه می‌رسیم که ۵۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص‌یافته در سال ۹۵ گره‌ای از مشکلات متعدد رودخانه‌های رشت باز نکرد و همچنان شاهد سرریز شدن حجم بالایی از فاضلاب‌های سطح رشت به داخل گوهررود و زرجوب هستیم و همچنان احیا و ساماندهی دو رودخانه سیاه و متعفن رشت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
راهکارهای ساماندهی و احیای گوهررود و زرجوب رشت
احداث سیستم تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی شهر رشت، ساماندهی جایگاه دفن زباله و کنترل شیرابه‌های زباله سراوان را از راه‌های حل بحران و رفع آلودگی این رودخانه اجرای طرح ساماندهی فاضلاب شهر رشت و همچنین جلوگیری از سرازیری فاضلاب‌های بیمارستانی به داخل زرجوب و گوهررود از راه‌های جلوگیری ورود آلودگی‌ها و افزایش آلاینده‌های این رودخانه‌ها است.
رودخانه‌های گوهررود و زرجوب رشت که درگذشته‌های نه‌چندان دور زیستگاه ماهیان و یکی از دلایل جذب گردشگر به این شهر بودند اکنون مجرای عبور فاضلاب شهر رشت شده‌اند.
مدت‌هاست که دیگر از زلالی آب رودخانه‌ها و صدای چهچه پرندگان که بر روی مسیر جریان آب رودخانه‌های رشت پَر پرواز گشوده‌اند خبری نیست.
سال‌هاست که همه ما در هنگام عبور از کنار این دو رودخانه که در روزگاران نه‌چندان دور شاید ساعت‌ها محو زیبایی‌اش می‌شدیم، قدم‌هایمان را سرعت می‌بخشیم تا بوی تعفن ناشی از آلودگی دو رودخانه کمتر آزارمان بدهد.
خیلی از فرزندان این شهر به این باور تلخ که دگربار شاهد زیبایی‌های دو رودخانه شهرشان نخواهند بود، رسیده‌اند و برای همین سال‌هاست که سوگ‌نامه رودخانه‌های رشت را در قلب و ذهنشان می‌سرایند.
انتهای پیام/۳۳۸۹
