نقش مکمل‌های ویتامینی در یک رژیم غذایی متعادل؛ آیا اصلا فایده‌ای هم دارند؟
انتظار می‌رود که میزان هزینه‌کرد مردم جهان برای مکمل‌های خوراکی در دهه آینده نیز به دلیل افزایش آگاهی‌های فردی و پیر شدن جمعیت، همچنان رو به فزونی داشته باشد.
تقریبا ۵۹ میلیون آمریکایی به طور مرتب از انواع ویتامین‌ها یا مکمل‌های غذایی استفاده می‌کنند و به طور متوسط سالانه ۵۱۰ دلار هزینه می‌کنند.
شما به راحتی می‌توانید انواع و اقسام این مکمل‌ها را در بازارپیدا کنید: آدامس‌ها، پودرهای پروتئینی و مکمل‌های بی‌شمار دیگری که تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی حیاتی بدن را افزایش می‌دهند.
با این حال، به گفته دکتر متیو سیلویس، معاون بخش بالینی بهداشت خانواده و پزشکی اجتماعی دانشگاه دولتی پنسیلوانیا، اکثر ما اصلا به آن مکمل ها نیاز نداریم – به خصوص اینکه اگر بر روی خوردن یک رژیم غذایی متعادل روزانه تمرکز کنیم.
میوه و سبزیجات بخورید
تصویر «هرم غذایی سالم» را از دوران دبستان به خاطر دارید؟ اگر از آن پیروی کنید، دیگر نیازی نیست همچون بسیاری از آمریکایی‌ها سالانه پول خود را صرف مکمل‌های بدون نسخه کنید.
در حقیقت، اکثر مردم اصلا نیازی به مولتی ویتامین یا مکمل ندارند. دکتر سیلویس می‌گوید: «اگر رژیم غذایی متعادلی دارید و می‌توانید غذاهای مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غیره بخورید، نیازی به مولتی ویتامین یا مکمل ندارید.»
با وجود صنعت چند میلیارد دلاری ویتامین‌ها، اما «نسخه کلی این است که اکثر مردم به قرص‌های ویتامین نیاز ندارند. البته گروه هایی از افراد هستند که همچنان به مصرف مولتی ویتامین یا مکمل نیاز دارند و این موضوع از فردی تا فرد دیگر متفاوت است.»
نمونه هایی از افرادی که به این مکمل‌ها نیاز دارند عبارتند از زنان باردار که ممکن است به اسید فولیک بیشتری نسبت به رژیم غذایی معمولی خود نیاز داشته باشند؛ بیماران مبتلا به پوکی استخوان که به کلسیم و ویتامین دی نیاز دارند و مبتلایان به بیماری سلیاک که ممکن است به مولتی ویتامین حاوی آهن، ب۱۲ ، ویتامین دی، مس و روی نیاز داشته باشند.
مصرف بیشتر ویتامین لزوما بهتر نیست
دکتر سیلویس می‌گوید، بهتر است قبل از صرف هزینه برای قرص‌های ویتامین و مکمل‌های غذایی، تصمیم خود را با یک پزشک در میان بگذارید. اگر بدن شما به مکمل خاصی نیاز نداشته باشد، شما فقط پول خود را به فاضلاب ریخته‌اید.
سیلویس می‌گوید: «اگر شما دارای یک رژیم غذایی متعادل هستید و همزمان ویتامین و مواد معدنی ترکیبی (مولتی ویتامین) مصرف می‌کنید، باید به شما بگویم که به معنای واقعی کلمه آنها را از طریق ادرار دفع می‌کنید. چرا که شما فقط تا یک حد می‌توانید این مواد را جذب کنید، و هنگامی که از این حد گذشتید، فقط ویتامین‌ها را دفع می‌کنید.»
بنابراین، این ذهنیت که «اگر چیزی خوب است، پس مصرف بیشتر آن بهتر است» درست نیست و مصرف بیش از حد ویتامین‌های خاص، حتی می‌تواند مشکلاتی را برای شما ایجاد کند.
به عنوان مثال، مصرف بیش از حد ویتامین A می تواند منجر به سمی به نام هیپرویتامینوز شود که می تواند باعث ایجاد مشکلات جدی مانند بینایی و تغییرات پوستی، درد استخوان و آسیب بالقوه کبد شود.
اما مصرف ویتامین C به وقت بیماری چطور؟
شاید محبوب ترین مکمل، همان ویتامین C باشد که برای جلوگیری از سرماخوردگی یا تسریع بهبودی در زمان بیماری احتقان سر و قفسه سینه مشهور است.
دکتر سیلویس در این رابطه می‌گوید که هیچ مدرک تجربی وجود ندارد که ویتامین C دارای قدرت پیشگیرانه باشد. اینکه آیا می‌تواند به بهبودی سریع بیماری‌ها کمک کند یا خیر هم قطعی نیست.
سیلویس گفت: «بحث زیادی در مورد اینکه آیا ویتامین C واقعاً مدت زمان ابتلای شما به بیماری را تغییر می دهد یا خیر وجود دارد. اما مانند سایر ویتامین ها، اگر یک رژیم غذایی سالم و متعادل با میوه ها و سبزیجات داشته باشید، نیازهای غذایی خود را روزانه تامین خواهید کرد.»
به گفته سیلویس، اگرچه مصرف بیش از حد ویتامین C تقریباً به اندازه مصرف بیش از حد ویتامین A خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی‌های گوارشی مانند تهوع، اسهال و استفراغ شود.
توصیه‌ای برای اهل ورزش
یکی دیگر از دلایل افزایش مصرف جهانی مکمل‌ها، اشباع بازار است که در دو دهه گذشته با مکمل‌های ورزشی مانند کراتین، مخلوط‌های پروتئینی و اسیدهای آمینه رخ داده است.
دکتر سیلویس که به مدت ۱۶ سال به عنوان پزشک تیم‌های لیگ برتری هاکی خدمت کرده است، گفت: برای ورزشکاران حرفه‌ای که در تمرینات سخت شرکت می‌کنند، استفاده از مکمل‌های خاص منطقی است.
او می‌گوید: «بازیکنان حرفه‌ای هاکی روزانه مقدار باورنکردنی سوخت می‌سوزانند. وقتی به پروتئین دریافتی آنها نگاه می‌کنیم۷ در می‌یابیم که آنها نمی توانند به اندازه کافی مرغ، استیک و پروتئین بخورند و این ضررها را جبران کنند و از طرفی هم نمی‌شود که توده عضلانی آنها را به راحتی از دست بدهیم.»
«این ورزشکاران اغلب از مخلوط‌های پروتئینی استفاده می‌کنند، زیرا این یک راه سریع و آسان برای آنها برای حفظ پروتئین مصرفی است.»
اما این بدان معنا نیست که همه کسانی که ورزش می‌کنند باید مکمل مصرف کنند – به خصوص اگر وعده های غذایی متعادلی می‌خورند.
این پزشک متخصص در ادامه گفت: «آیا همه کسانی که ورزش می‌کنند باید مخلوط و پودرهای پروتئینی مصرف کنند؟ مطلقا نه. معلوم است که فرزند شما در تیم مدرس نیازی به مکمل پروتئینی ندارد.»
حداقل مطمئن شوید که ایمن و به درد بخور باشند
اگر بیمار قصد استفاده از مکمل‌های غذایی را دارد، دست‌کم باید مطمئن شود که چیزی که می‌خورد تا حد امکان ایمن است. دکتر سیلویس گفت دو راه مهم و آسان برای انجام این کار وجود دارد.
هنگام خرید ویتامین‌ها، به دنبال علامت تایید شده بر روی محصولات باشید و مشخصات و مقدار ویتامین‌ها را از روی برچسب دارو به دقت بررسی کنید.
«این‌ها تنها کنترل‌هایی هستند که می‌توانید به آنها دقت کنید. چون وقتی به فروشگاه یا داروخانه می‌روید، قفسه‌ها پر از این مکمل‌ها و قرص‌های ویتامین است.»
منبع: دانشگاه دولتی پنسیلوانیا
