عوامل انسانی بیابانی شدن جنگل ها؛ مخرب‌تر از عوامل طبیعی

ایران در زمره کشورهایی است که به سرعت به سمت بیابانی شدن در حرکت است و سالانه حدود ۱۰۰ هزار هکتار از جنگل‌ها در معرض نابودی و بیابانی شدن هستند؛ مناطقی که در معرض خشکی و بیابانی شدن هستند تنها مربوط به مناطق خشک و کم بارش نیستند بلکه مناطق سرسبز و جنگل‌های شمالی کشور هم در خطر بیابانی شدن قرار گرفته اند.

در کنار مشکلات کمبود بارندگی‌ها و خشکی تالاب ها و تبخیر منابع آب و هجوم ریزگردها و تغییر کاربری‌ها از معضلاتی است که آب و خاک کشورمان را تهدید می‌کند؛ این در حالی است که تغییرات اقلیم این خطر را حاد کرده است.

محمدرضا شکوری در گفت وگو با ایسنا، گونه های جنگلی گیلان از جمله انجیلی و لیلیکی را فسیل های زنده دانست و اظهار کرد: جنگل های هیرکانی باقی مانده عطر یخبندان بوده و اصالت سه میلیون ساله دارند و در هیچ کجای دنیا یافت نمی شوند.

وی با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون مقابله با بیابان زایی، افزود: فضای بیابان در گیلان خیلی ملموس نیست، اما متاسفانه ایران در کمربند خشک و نیمه خشک قرار دارد و اغلب مناطق ما عاری از پوشش جنگلی است.

این کارشناس ارشد منابع طبیعی بیابان را منطقه ای دانست که پوشش گیاهی آن کاملا حذف شده باشد و عنوان کرد: کشور ما ۱۴ میلیون هکتار مناطق بحرانی بیابانی دارد و لذا در این مناطق با روش های مکانیکی جدید و سیستم های کاشت نهال به سختی می توانیم گونه های گیاهی را مستقر کنیم.

شکوری با بیان اینکه ۳۰ میلیون هکتار از عرصه های طبیعی معادل یک پنجم سطح کشور در معرض بیابانی شدن قرار دارند، گفت: کاهش رطوبت خاک بیابانی شدن را تشدید می کند.

وی کاهش منابع آب زیرزمینی را از عوامل طبیعی افزایش احتمال بیابانی شدن دانست و بیان کرد: همچنین پدیده گرمایش زمین و افزایش دمای گلخانه ای بیابان زایی را تشدید می کند، اما عوامل انسانی نقش مخرب تری دارند.

معاون برنامه ریزی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان با بیان اینکه نسبت به ۱۰۰ سال اخیر نیمی از جنگل های ما کاهش یافته است، خاطرنشان کرد: اگر دخالت های انسانی در عرصه های طبیعی با همین روند ادامه پیدا کند خطر بیابانی شدن حتی گیلان را تهدید می کند.

وی ساخت و سازهای غیر مجاز و دخل و تصرفات غیر اصولی در عرصه های ملی به ویژه تغییر کاربری را از جمله عوامل انسانی تشدیدکننده کاهش پوشش گیاهی دانست و اضافه کرد: سرانه جنگل های جهان به ازای هر نفر ۸۰۰۰ مترمربع و در کشور ۲۰۰۰ مترمربع است.

این کارشناس ارشد منابع طبیعی با بیان اینکه گیلان کمتر از ۲۵ درصد نرم جهانی سرانه پوشش جنگلی دارد، عنوان کرد: گیلان با وجود پوشش جنگلی مناسب، سرانه ۲۳۰۰ مترمربع دارد، زیرا تراکم جمعیت در گیلان بالاست و لذا سرانه نسبت به سطح جنگل کاهش پیدا می کند.

وی با تاکید بر لزوم بازگرداندن عرصه های فاقد پوشش با جنگلکاری، تصریح کرد: ایجاد فضای جنگلی و مرتعی کار سختی است و لذا هر ساله از محل اعتبارات ملی و استانی به سمت جنگلکاری می رویم.

شکوری نهال های کاشته شده را نیازمند حداقل پنج سال نگهداری دانست و یادآور شد: بدون همراهی مردم نمی توانیم پوشش گیاهی را به عرصه ها بازگردانیم و لذا فرهنگ سازی منابع طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

انتهای پیام