تکمیل ۵ طرح پتروپالایشی تا پایان دولت/ ۴۲۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشی کشور اضافه می‌شود
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و میعانات گازی یا همان قانون پتروپالایشگاه در سال ۹۸ توسط نمایندگان مجلس تصویب شد تا بدین صورت گام مهمی برای گذر از خام‌فروشی نفت و احداث پتروپالایشگاه‌ها برداشته شود.
پس از تصویب آیین‌نامه این قانون در هیئت وزیران و فراخوان عمومی وزارت نفت و بررسی طرح‌های پیشنهادی برای احداث واحدهای پالایشی و پتروپالایشی، در نهایت ۸ طرح پتروپالایشگاهی شامل ۵ طرح احداث پتروپالایشگاه نفت خام و ۳ طرح پتروپالایشگاه میعانات گازی موردتایید وزارت نفت قرار گرفتند.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، اجرای این قانون که تاکنون سه بار مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است در دستور کار جدی وزارت نفت قرار گرفت تا وضعیت طرحها موردبررسی قرار گرفته و موانع پیش‌روی آنها برداشته شود.
۸ طرح برگزیده ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها در جدول ۱ آورده شده است:
جدول ۱
خبرگزاری فارس در پرونده «۸ طرح برگزیده پتروپالایشی» به جزئیات هر یک از طرحها و وضعیت هر یک از آنها پرداخته است:
- پیشنهاد تشکیل کارگروه ملی برای کمک به تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها
- جزئیات ساخت پتروپالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای نگین مکران
- طرح مروارید مکران، پیشتاز پروژه‌های برگزیده پتروپالایشگاهی
- جزئیات احداث پتروپالایشگاه انتخاب و تکمیل پروژه تا ۶ سال آینده
- پیشرفت ۲۶ درصدی پتروپالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای جاوید قشم
- چالش‌های پیش روی پتروپالایشگاه پیشگامان سیراف/ برنامه تکمیل طرح در ۱۴۰۳
با توجه به اهمیت این طرحها، در ادامه پرونده «۸ طرح برگزیده پتروپالایشی» با هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی به گفت‌و‌گو نشستیم تا درباره فراز و نشیب‌های اجرای قانون پتروپالایشگاه از سال ۹۸ تا کنون و وضعیت طرحها سوالاتی را بپرسیم.
هوشنگ فلاحتیان از جمله مدیرانی است که در دولت قبل نیز به عنوان معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی ایفای نقش کرده و مسئولیت اصلی اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها را بر عهده داشت. در دولت فعلی نیز با توجه به اهمیت اجرای این طرحها، این مسئولیت خطیر بر عهده وی گذاشته شد.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
*جذب نقدینگی سرگردان در کشور برای تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها
فارس: به عنوان سوال اول بهتر است ابتدا کمی درباره قانون پتروپالایشگاه‌ها صحبت کنیم. این قانون که اسم اصلی آن قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌های مردمی» است با چه ایدهای تدوین و تصویب شد؟
فلاحتیان: این قانون با هدف جلوگیری از خام‌فروشی نفت خام و میعانات گازی و تخصیص میزان صادرات به عنوان خوراک پالایشگاه/پتروپالایشگاه‌های جدیدالاحداث تدوین شده، که این مهم موجب افزایش توانمندی کشور در مقابله با تحریم‌های صادرات نفت خام و میعانات گازی بوده و با تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی و صنایع پایین‌دست آن می‌توان در جهت خودکفایی صنعت پتروشیمی گام برداشت.
صادرات محصولات پتروشیمی و ارزآوری برای کشور و جلوگیری از هدررفت میزان ارز جهت واردات محصولات پتروشیمی، از جمله مزایای دیگر اجرای این قانون است.
همچنین در خصوص تأمین منابع مالی طرح‌های مشمول قانون مزبور، جدای از میزان سرمایه آورده سرمایه‌گذار و کمک گرفتن از فاینانس‌های مالی، با جمع آوری نقدینگی سرگردان در جامعه و سوق دادن آن به سمت تولید (معادل ۳۰ درصد منابع مالی طرحها توسط سرمایه‌های مردمی) می‌توان بخشی از منابع مالی این طرحها را تأمین کرد.
* بررسی طرح‌های خوراک پروپان و بوتان پتروشیمی ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها
فارس: از سال ۹۸ تاکنون چه مراحلی برای اجرای این قانون طی شده است؟
فلاحتیان: با تصویب قانون حمایت توسط مجلس محترم شورای اسلامی در پایان تیرماه سال ۹۸ و سپس تأیید شورای نگهبان و ابلاغ آن به دولت، وزارت نفت درخصوص تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه اجرایی قانون پتروپالایشگاه‌ها اقدام و آن را به هیئت محترم وزیران جهت تصویب ارائه کرد.
آیین‌نامه اجرایی قانون مزبور در پایان دی ماه سال ۹۸ توسط هیئت وزیران تصویب و جهت اجرا به وزارت نفت ابلاغ شد. وزارت نفت نیز طی مهلت مقرر فراخوان قانون را مطابق فرآیند مربوطه در اواخر سال ۹۸ برگزار کرده و در ابتدای سال ۹۹ با دریافت مدارک، مستندات و توانمندی متقاضیان سرمایه‌گذاری، نسبت به بررسی درخواست‌ها اقدام کرد و نتایج را به متقاضیان اعلام کرد.
پس از آن معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت در تاریخ ۹۹/۶/۲۶ برای۲۰ طرح برگزیده (۱۲ طرح بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود و ۸ طرح احداث پالایشگاه/پتروپالایشگاه جدید) مجوزهای قانون پتروپالایشگاه‌ها را صادر کرد، که بنا به درخواست پالایشگاه لاوان، یکی از طرح‌های بهینه‌سازی آن شرکت حذف شد. در نتیجه در حال حاضر مجموع مجوزهای معتبر طرح‌های بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود تعداد ۱۱ فقره است.
بعد از اصلاح قانون پتروپالایشگاه‌ها توسط مجلس شورای اسلامی در تیرماه سال ۱۴۰۰، وزارت نفت در موعد مقرر نسبت به تهیه و تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه اصلاح موادی از قانون اقدام و آن را به هیئت وزیران جهت تصویب ارائه کرد که هیئت وزیران در دی ماه سال ۱۴۰۰ با تصویب آیین‌نامه اصلاحی مزبور، آن را جهت اجرا به وزارت نفت ابلاغ کرد.
سپس وزارت نفت، بلافاصله با برگزاری فراخوان جدید وفق آیین‌نامه اصلاحی قانون پتروپالایشگاه‌ها نسبت به دریافت درخواست‌ها و مدارک متقاضیان سرمایه‌گذاری برای طرح‌های خوراک بوتان/پروپان و طرح‌های تکمیل زنجیره ارزش اقدام کرد که در حال حاضر بررسی تقاضاها توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی، در دست انجام است.
*حمایت وزارت نفت دولت سیزدهم از طرح‌های برگزیده پتروپالایشی
فارس: در دولت سیزدهم چه اقداماتی در حوزه تسهیل اجرای قانون و پیگیری‌های وزارت نفت در حل مشکلات طرحها برای حمایت از سرمایه‌گذاران انجام شده است؟
فلاحتیان: وزارت نفت از ابتدای شروع دولت سیزدهم به منظور گزارش‌گیری و پایش روند اجرای طرحها و مساعدت جهت رفع مشکلات موجود شرکت‌های دارای مجوز قانون، اقدام به برگزاری جلسات فصلی مستمر با آن شرکت‌ها کرده است.
در این راستا نسبت به تخصیص اراضی مورد نیاز طرح‌های واقع در مناطق عسلویه و جاسک مساعدت‌ها و هماهنگی‌های لازم به عمل آمد و همچنین نسبت به معرفی برخی از آن شرکت‌ها به بانک‌ها و وزارت امور خارجه و غیره جهت تأمین منابع مالی طرح‌شان اقدام شده است.
* تا پایان دولت سیزدهم ۴۲۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشی کشور اضافه می‌شود
فارس: آخرین وضعیت ۸ طرح برگزیده چگونه است؟چه میزان پیشرفت فیزیکی دارند؟ آیا امیدی به تکمیل این طرحها هست؟
فلاحتیان: ۳ طرح از ۸ طرح برگزیده مذکور با ظرفیت ۲۴۰ هزار بشکه در روز خوراک میعانات گازی در حال اجراست که پیش‌بینی می‌شود تا پایان دولت سیزدهم به تدریج به بهره‌برداری برسند.
به علاوه پالایشگاه مهر خلیج فارس به ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه در روز در بندر عباس، پالایشگاه آدیش جنوبی به ظرفیت ۶۰ هزار بشکه در روز در سیراف در حال اجرا است و پیش بینی می‌شود تا پایان دولت سیزدهم مورد بهره برداری قرار گیرند. بدین ترتیب پیش‌بینی می‌شود تا پایان این دولت مجموعاً ۴۲۰ هزار بشکه در روز به ظرفیت پالایشگاهی کشور افزوده شود.
۵ طرح دیگر نیز با ظرفیت ۱۲۵۰ هزار بشکه در روز خوراک نفت خام در مناطق جاسک و بندرعباس جانمایی شده است که اجرای هر کدام از آن طرحها به بیش از ده میلیارد دلار منابع مالی نیاز داشته و به دلیل سنگین بودن پروژه‌ها، مدت زمان اجرای آنها بیش از ۶ سال طول می‌کشد.
همچنین در دولت سیزدهم با توجه به مصارف روز افزون سوخت و با هدف جبران کمبود آن در سال‌های آتی، وزارت نفت در راستای بند (ط) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی کرده تا نسبت به احداث یک پتروپالایشگاه به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز در منطقه بندرعباس با مشارکت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، صندوق توسعه ملی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارگران صنعت نفت و غیره اقدام کند.
*قرارداد خوراک بعد از پیشرفت ۵۰ درصدی طرحها امضا می‌شود
فارس: در حوزه قرارداد خوراک و اعطای تنفس خوراک از صندوق چرا هنوز اقدامی صورت نگرفته است و برنامه وزارت نفت چیست؟
فلاحتیان: به دلیل عدم انجام تعهدات ماده ۱۴ آیین‌نامه اجرایی از سوی اکثر متقاضیان دارای مجوز قانون حمایت، تاکنون توافقنامه فروش خوراک توسط شرکت ملی نفت ایران برای آنها صادر نشده است. در صورت صدور توافقنامه خوراک، برای طرح‌های با پیشرفت بالای ۵۰ درصد، توافقنامه تبدیل به قرارداد خوراک با متقاضیان خواهد شد.
اعطای مجوز تنفس خوراک توسط صندوق توسعه ملی به شرکت‌ها نیز پس از اذن مقام معظم رهبری امکان‌پذیر بوده، که در این رابطه مکاتبات لازم انجام شده است.
از دیگر برنامه‌های وزارت نفت می‌توان به صدور مجوز برای منتخبین طرح‌های خوراک بوتان یا پروپان و طرح‌های تکمیل زنجیره ارزش پس از بررسی‌های لازم، ادامه روند پایش طرح‌های دارای مجوز وزارت نفت طی جلسات سه ماهه با حضور وزیر نفت و مساعدت جهت رفع مشکلات و درخواست‌های شرکت‌های دارای مجوز قانون حمایت اشاره کرد.
فارس: با تشکر از وقتی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار دادید.
مصاحبه از سیداحسان حسینی
انتهای پیام/
