اتلاف ۷۷۵ هزار میلیارد تومان‌ منابع ملی در ۳ سال با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، افزایش نرخ ارز در پایان سال ۹۶ و ابتدای سال ۹۷ موجب شد که دولت وقت ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان با هدف مدیریت قیمت کالاهای اساسی اختصاص دهد اما پس از مدت کوتاهی آسیب‌های این تصمیم اشتباه و زیان ارز ترجیحی بر اقتصاد کشور نمایان شد و موضوع رانت حاصل از آن موجب مطرح شدن انتقادات بسیاری از سوی کارشناسان و فعالان اقتصادی شد. 

* چرا باید ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود؟ 

در حالی که قرار بود اختصاص ارز ترجیحی بخشی از فشار اقتصادی دهک‌های پایین درآمدی را جبران کند اما به علت عدم اصابت کامل این ارز به جامعه هدف متاسفانه بهره مندی دهک‌های پایین درآمدی از ارز یارانه ای کمتر بود. 

به طور خلاصه می توان آسیب های ناشی از اختصاص ارز ترجیحی را در سه مورد بیان کرد:

اول) رانت نزدیک به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان که در اختیار حدود ۱۰ هزار نفر است

دوم) بهره مندی دهک های با درآمد بالا از یارانه ارزی، حدود ۴ برابر دهک اول

سوم) عدم اختصاص منابع به اقشار آسیب پذیر و چهارم تخصیص سالانه ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار بابت ارز ۴۲۰۰ تومانی. 

یکی از مسائلی که کارشناسان درباره حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح می‌کنند اختصاص یارانه به این افراد است که مهمترین مزیت اختصاص یارانه را می‌توان تعیین محل مصرف یارانه‌ها توسط خانواده ها براساس اولویت خودشان، جلوگیری از توزیع رانت به نفع بخش کوچکی از جامعه و همچنین کاهش مصرف ثروتمندترین دهک به نسبت ضعیف‌ترین و بهبود ضریب جینی عنوان کرد. 

در مجموع می توان گفت نتایج مثبت اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها، توزیع عادلانه امکانات کشور، کوتاه کردن دست رانت خواران و سودجویان و کمک به بهبود معیشت مردم است. 

* نظام توزیع یارانه ارزی در وضعیت کنونی

برای اینکه بهتر بتوان شرایط مصرف ارز ترجیحی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی را تشریح کرد باید گفت که در نظام توزیع یارانه ارزی در وضعیت کنونی ۲ دهک بالا و برخوردار جامعه ۳۵ درصد، ۶ دهه متوسط و اکثریت جامعه ۲۵ درصد، دلارهای ارزی از محل رانت ۲۵ درصد و ۲ دهک کم برخوردار و پایین جامعه فقط ۵ درصد در وضعیت کنونی از یارانه ارزی بهره مند می شوند. 

اما با اصلاح نظام پرداخت و حذف ارز ترجیحی ۵۵ درصد از یارانه ها بین همه اقشار توزیع می شود و ۳۵ درصد از یارانه ها به اقشار کم برخوردار و همچنین متوسط جامعه اختصاص می یابد و ۱۰ درصد از یارانه ها صرفا به دهک های محروم جامه اختصاص می یابد. 

بنابراین دلار از چرخه یارانه بگیران حذف و محرومان در اولویت قرار می گیرند. 

* چه کارهایی با بودجه ارز ۴۲۰۰ تومانی می شد انجام داد؟ 

به گزارش فارس،  بررسی آمار تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی در ۳ سال گذشته نشان می دهد طی این مدت ۷۷۵ هزار میلیارد تومان یارانه هدر رفته است. 

در حالی که با این مبلغ امکان ایجاد اشتغال برای ۷ میلیون نفر، ساخت ۷۷ میلیون مترمربع مسکن و خرید ۲۵۰ فروند هواپیما امکان پذیر بود. 

همچنین این مبلغ معادل تامین ۹۰ درصد بودجه کشور در یک سال، همسان سازی حقوق معلمان با بودجه ۸۰ هزار میلیارد تومانی، پرداخت یارانه یک میلیونی در یک سال به ۶۰ میلیون نفر و تخصیص ۷ برابر بودجه عمرانی استان‌ها بود. 

انتهای پیام/