نزدیکی اردوغان به ابوظبی؛ از امضای پروتکل‌های امنیتی محرمانه تا کاهش تماس‌ها با دوحه

به گزارش سرویس بین‌الملل خبرگزاری فارس، ماه‌های اخیر دیدارها، تماس‌ها و تلاش‌های مستمر ترکیه برای نزدیکی به امارات افزایش یافت؛ اماراتی که آنکارا سال‌ها مخالف آن در مسائل مختلف منطقه‌ای بود و سرانجام مسیر نزدیکی آنکارا به ابوظبی طی چند هفته پس از سفر «محمد بن زاید» ولی‌عهد ابوظبی به آنکارا در سوم آذرماه گذشته، بسرعت طی شد؛ دیداری که پس از گذشت ده سال برای نخستین‌بار صورت گرفت. پس از آن بود که «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه به امارات سفر کرد.

روزنامه «رأی الیوم» با انتشار یادداشتی اختصاصی در خصوص توافق‌های حاصله میان اردوغان و بن زاید، از تاثیر این نزدیکی بر روابط و تماس‌های آنکارا با دوحه نوشت و این سوال را طرح کرد که آیا این نزدیکی به کاهش روابط و نزدیکی ترکیه و قطر منجر خواهد شد؟

در این یادداشت آمده است که با عبور از گره حمایت امارات از کودتای چند سال پیش علیه اردوغان، به نظر می‌رسد که مستشاران ترک در راستای برنامه‌های امارات در یمن وارد عمل شوند و پروتکل‌های امنیتی محرمانه‌ای در این زمینه امضا شده است و رژیم صهیونیستی نیز در جریان تمامی مراحل این همگرایی قرار دارد. اما دوحه تلاش دارد که با واقع‌بینی این تحولات را رصد کند.

در مقدمه این یادداشت آمده است که جامعه دیپلماتیک غرب که توسعه روابط ترکیه با کشورهای حاشیه خلیج فارس را رصد می‌کند، معتقد است که سطح تماس میان متحدان ترکیه و قطر اخیرا در سایه سفر مهم اخیر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به ابوظبی به طور چشمگیری کاهش یافته است.

نگارنده در ادامه تصریح می‌کند: «امروز تصور می‌شود که اگر پیامدهای دیدار بیش از یک ماه پیش رئیس جمهور اردوغان با شیخ محمد بن زاید، ولی‌عهد امارات توسعه یابد، شتاب در روابط و تماس بین ترکیه و قطر ممکن است خود را بر سر دوراهی قرار دهد. به ویژه اگر این دیدار در دستور کار قرار گیرد و در مسیر روابط راهبردی به ویژه در چارچوب همکاری‌ امنیتی که دو کشور ۱۵ توافقنامه جدید امضا کرده‌اند که در میان آن، دست‌کم دو توافقنامه قابل توجه یکی در بخش همکاری امنیتی و دیگری در بخش همکاری نظامی وجود دارد».

در ادامه این یادداشت با اشاره به این‌که روابط ترکیه و قطر در حال گذراندن آزمونی مهم است و دوحه که همواره با صداقت و به صورت حرفه‌ای از نظر سیاسی و بدون توهم در خصوص عمل‌گرایی در مدیریت منافع با دولت ترکیه عمل کرده است، باید امور مختلف را بررسی کند. در چنین شرایطی برخی ناظران بر این باورند که این دوراهی ممکن است به نقطه عطفی در روابط ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس  تبدیل شود البته این امر منوط به توسعه روابط میان ترکیه و امارات در هر قالبی است.

این در حالی است که گفته می‌شود روابط آنکارا و ابوظبی در حال حاضر به سطح مستشاری در خصوص پرونده یمن و کمک به ابوظبی در اراضی که در آن‌ها پایگاه نظامی احداث کرده یا فعالیت نظامی دارد و نیز آبهای نزدیک به جزایر یمنی رسیده است. این امر در واقع به معنای ایفای نقش نظامی در یمن اما از دور از سوی ترکیه است.

بر این اساس، برخی از منابع ترکیه و به ویژه احزاب مخالف حزب حاکم در این کشور، از توافقات محرمانه‌ای صحبت می‌کنند که اخیراً بین اردوغان و بن زاید در ابوظبی منعقد شده و به دنبال آن گشایشی به طور مشخص در دیدارهای مستشاران امنیتی و نظامی دو طرف حاصل شد و هیئت‌های مشاوران امنیتی امارات به طور گسترده  و بی‌سابقه‌ای از آنکارا و استانبول بازدید کردند و دو طرف به وضوح گره حمایت امارات و تأمین مالی کودتای نظامی معروف چند سال پیش علیه رئیس جمهور اردوغان را با وجود اتهام‌زنی صریح حزب عدالت و توسعه به ابوظبی را دور زدند.

نویسنده در ادامه تصریح می‌کند: لذا به نظر می‌رسد که صفحه فرضی باز شده میان امارات و کودتای چند سال پیش علیه ترکیه به میزان زیادی، بسته شده است و توافق ابوظبی و آنکارا در زمینه دفاع و آموزش نظامی صفحه جدیدی را در مقابل پروتکل‌ها برای همکاری در حوزه مستشاری باز می‌کند و علاوه بر آن، با وجود عدم انعطاف وزارت دفاع ترکیه در قبال ارائه مشورت‌های ویژه به نیروهای اماراتی در یمن، ممکن است به گفته برخی از محافل پیگیر، تماس‌های جاری میان آنکارا و ابوظبی به چیزی فراتر از ارائه مشاوره و در نتیجه ارائه حمایت و پشتیبانی فنی و ارائه مقداری مهمات و سلاح در چارچوب بحران یمن تبدیل شود.

در ادامه این یادداشت‌ آمده است که این موضوعی است که بر اساس داده‌ها و اطلاعات درزیافته، خوشایند دولت کنونی آمریکا نیست. اگرچه اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در ابتدا پس از استقبال از شیخ بن زاید با حمایت و درخواست مستقیم آمریکا به ابوظبی سفر کرد.

بنا بر این یادداشت، در بخش همکاری امنیتی میان آنکارا و ابوظبی، موضوع فعال کردن پروتکل‌ها در چارچوب مبارزه با تروریسم و مهار آن است. در پشت پرده نیز در مورد درخواست ترکیه از امارات برای ایفای نقش ویژه به منظور اعمال فشار بر اسرائیل به منظور توقف حمایت و تهدیدهای آن در حمایت از گروه‌های مسلح کُرد  صحبت می‌شود.

بر این اساس، این موضوعی است که هر دو طرف درباره فعالیت‌های آن سکوت کرده‌اند، اما در آنکارا سیاستمداران، دیپلمات‌ها و مشاوران ارشدی وجود دارند که امروز درباره این تصور ریاست جمهوری ترکیه صحبت می‌کنند که ابوظبی نقشی در مهار برخی سناریوهای اسرائیلی در خصوص مسئله کردها ایفا خواهد کرد. به ویژه این‌که طرف ترکی تماس‌های سرویس‌های امنیتی اسرائیل با برخی از مقامات گروه‌های مسلح کرُد را که آنکارا آن‌ها را تروریستی می‌داند، زیر نظر گرفته است. لذا این تصور وجود دارد که توسعه روابط ترکیه و امارات، به دور از هماهنگی با اسرائیلی‌ها نیست.

در بخش پایانی این یادداشت آمده است: امارات صلاحیت ایفای این نقش را دارد و این تصور وجود دارد که فعالیت‌های تجاری به ویژه در زمینه تجارت ترانزیتی و حمل و نقل دریایی ترکیه از طریق بنادر ابوظبی و دبی طی دو ماه آینده به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد یافت و در مقابل کاهش محسوسی در ماهیت روابط سیاسی و سطح تماس‌ها بین ترکیه و قطر مشاهده خواهد شد.

انتهای پیام/ص