ایتنا – مالک ماه کیست؟
اینجا، بر روی کره زمین، ما به ایده مالکیت اراضی عادت کرده‌ایم. هر قطعه از زمین مالکی دارد، خواه یک فرد باشد، یا یک شرکت، یا یک حکومت، و مالک در قبال اینکه چه کاری با آن ملک بشود حقوقی دارد. ولی کره ماه چطور؟ مالک آن کیست؟
در این مطلب ایتنا به نقل از اسلش‌گیر به بررسی مختصر آن خواهیم پرداخت.
پاسخ کوتاه سوال این است که هیچکس مالک ماه نیست. علت آن وجود یک قانون بین‌المللی است. پیمان ماورای جو ۱۹۶۷، که توسط سازمان ملل مطرح گردید، می‌گوید که فضا به هیچ کشوری تعلق ندارد. در این پیمان (به نقل از سایت سازمان ملل) آمده است: «کاوش و استفاده از فضای ماورای جو، از جمله ماه و سایر اجرام آسمانی باید در جهت سود بردن و منافع همه کشورها، فارغ از درجه توسعه اقتصادی یا علمی آنها، انجام شود، و باید در جهت منافع همه بشریت باشد».
این مشخصا شامل کره ماه هم می‌شود، به طوری که در این پیمان ذکر شده است: «فضای ماورای جو، از جمله ماه و دیگر اجرام آسمانی، باید بدون هیچگونه تبعیضی آزادانه قابل کاوش و استفاده همه کشورها باشد».
این بدان معناست که قانوناٌ هیچ کشوری نمی‌تواند ادعای مالکیت ماه را داشته باشد. کشورها می‌توانند پرچمشان را آنجا قرار دهند، ولی این یک اشاره نمادین خواهد بود و نه اثباتی بر مالکیت. از این نظرگاه، ماه شبیه قاره قطب جنوب است، که در آن محققانی از کشورهای مختلف می‌توانند از بازدید کرده و در آن کار کنند ولی نمی‌توانند به آن ادعای مالکیت داشته باشند.
در این مطلب ایتنا به نقل از اسلش‌گیر به بررسی مختصر آن خواهیم پرداخت.
پاسخ کوتاه سوال این است که هیچکس مالک ماه نیست. علت آن وجود یک قانون بین‌المللی است. پیمان ماورای جو ۱۹۶۷، که توسط سازمان ملل مطرح گردید، می‌گوید که فضا به هیچ کشوری تعلق ندارد. در این پیمان (به نقل از سایت سازمان ملل) آمده است: «کاوش و استفاده از فضای ماورای جو، از جمله ماه و سایر اجرام آسمانی باید در جهت سود بردن و منافع همه کشورها، فارغ از درجه توسعه اقتصادی یا علمی آنها، انجام شود، و باید در جهت منافع همه بشریت باشد».
این مشخصا شامل کره ماه هم می‌شود، به طوری که در این پیمان ذکر شده است: «فضای ماورای جو، از جمله ماه و دیگر اجرام آسمانی، باید بدون هیچگونه تبعیضی آزادانه قابل کاوش و استفاده همه کشورها باشد».
این بدان معناست که قانوناٌ هیچ کشوری نمی‌تواند ادعای مالکیت ماه را داشته باشد. کشورها می‌توانند پرچمشان را آنجا قرار دهند، ولی این یک اشاره نمادین خواهد بود و نه اثباتی بر مالکیت. از این نظرگاه، ماه شبیه قاره قطب جنوب است، که در آن محققانی از کشورهای مختلف می‌توانند از بازدید کرده و در آن کار کنند ولی نمی‌توانند به آن ادعای مالکیت داشته باشند.
معدنکاری در ماه چطور؟
با روند کنونی می‌توان پیشبینی کرد که دیر یا زود رقابت بر سر معدنکاری در اجرام آسمانی آغاز خواهد شد.
وبسایت EOS.org، که متعلق به یک مجله علمی است که توسط اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا منتشر می‌شود، اینگونه توضیح داده است که دولت آمریکا در سال ۲۰۱۵ قانونی را تصویب کرد که به شرکت‌های آمریکایی حق فروش منابعی که از ماه استخراج کرده‌اند را اعطا کرده بود.
کشورهای دیگر، از جمله روسیه، و همچنین شرکت‌های خصوصی نیز به منابع کره ماه علاقه نشان داده‌اند.
قانونی بودن این فعالیت‌ها موضوعی پیچیده است، و مثلا گفته می‌شود که درباره مطابقت طرح‌های ناسا درباره ماه با قوانین بین‌المللی ابهام وجود دارد. به هر حال باید ماند و دید که با روند پرشتاب کنونی در آینده اوضاع چگونه پیش خواهد رفت.
