قاعده هرم جمعیتی کشور در حال کوچک شدن است / آمار تجرد قطعی، افزایشی است

به گزارش ایسنا، دکتر حامد برکاتی در نشست توجیهی اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه وزارت بهداشت، گفت: برای موضوع جمعیت همه باید تمام قد فعالیت کنند درغیر اینصورت جمعیت پیش رو قابل مدیریت نخواهد بود. الان هم دیر شده است و زمان خیلی خوبی نیست.

او با اشاره به اینکه بر اساس آخرین سرشماری کشوری سال ۱۳۹۵ قاعده هرم جمعیتی کشور در حال کوچک شدن است، تصریح کرد: متولدین دهه ۶٠، شکم اول و متولدین دهه ٩٠، شکم دوم هرم جمعیتی است و بر قاعده هرم سنگینی می‌کند. بنابر پیش بینی سازمان جهانی بهداشت برای آینده جمعیتی ایران ۴ سناریو عنوان شده است. ما در سال ۱۴۲۵ یا ١۴٣٠ حدود ٩٨ میلیون نفر جمعیت خواهیم داشت و در سال ۱۴۸۰ جمعیت ما کاهشی‌تر شده و ۹۴ میلیون می‌شود. اگر سال ۱۴۲۵ را با امروزمان مقایسه کنیم در آن زمان  ٣٠ درصد جمعیت سالمند خواهد بود و حدود ۵٠ میلیون نیروی کار بین ١۵ تا ۶۵ سال خواهیم داشت؛ درحالی که اکنون با ۸۵ میلیون جمعیت فقط ١٠ درصد جمعیت کشور سالمند است.

وی افزود: روند افت TFR را در کشور مشاهده می‌کنیم؛ در حالی که دهه ۶٠  رشد جمعیت ۳.۵ درصد بود و اکنون در سال ١۴٠٠ کمتر از ۰.۷ درصد است. TFR باید بالای ۲.۱ باشد و هدف گذاری قانون ٢.١ تا ٢.۵ است. از سال ۵۵ که میانگین جمعیت کشور ٢٢ سال بود و این جمعیت جوان انقلاب کرد و در ۴۵ سال گذشته ١٠ سال جمعیت کشور پیرتر شده است. جمعیت دهه شصتی‌ها در نیمه دوم دهه ۹۰ به زاد و ولد رسیدند و اوج افزایش جمعیت در دهه ٩٠ مربوط به فرزندآوری جوانان دهه ۶۰ بود. ما فرصت محدودی داریم چون هر ٧ تا ٨ سال میزان جمعیت مولد کمتر می‌شود و این روند تا ۱۵ سال آینده ادامه خواهد داشت. افراد دهه ۶٠ در ٧ تا ٨ سال آینده از چرخه باروری خارج خواهند شد. تحقیقات و تجربیات نشان می‌دهد که فرزندآوری در بالای ۴٠ سالگی در عمل خاتمه پیدا می‌کند.

او اظهار کرد: تا سال ۹۵ TFR بر اساس سرشماری‌ها به دست می‌آمد و از سال  ٩۶ تا ٩٩ نرخ باروری دیگر بر اساس سرشماری آمار کشور  نیست و از فرایند ثبتی استفاده شد و داده‌ها از ثبت احوال گرفته می‌شود. بر اساس این آمار نرخ باروری در سال ۱۳۹۶ حدود ۲.۰۹ و در سال ۹۷ حدود ۲ و در سال ۹۸ حدود ۱.۷ است. در تمام این سال‌ها در استان‌ها حدود ۲۰ درصد افت TFR داشتیم.

برکاتی ادامه داد: به دلایلی تمایل به فرزندآوری در سنین بالاتر رخ داده است و چون توازن بین اشتغال و فرزند آوری یا تحصیل و فرزندآوری برای خانم‌ها برقرار نشده است، این فاصله بیشتر شده است و فاصله ازدواج و فرزند اول هم بیشتر شده است. ١٧ درصد بارداری‌ها در سنین بالای ٣۵ سال است و تاخیر در فرزندآوری یکی از چالش‌هایی است که باید مدیریت شود. اوج فرزندآوری در سنین ٢۵ تا ٢٩ سال است و این اوج برای گروه‌های مختلف متفاوت است و رهبر انقلاب به فرزندآوری در نخبگان تاکید داشتند. بر اساس منحنی و آمار، خانم فوق لیسانس و لیسانس اوج باروری‌اش ٣٠ سالگی است و خانم‌های با سواد کمتر در سنین پایین‌تر باردار می‌شوند. خانم‌های تحصیل کرده باید حمایت شوند تا در سنین پایین‌تر باردار شوند.

برکاتی اظهار کرد: از ٩٠٠ هزار ازدواج در سال ٨٩ به ۵٠٠ هزار ازدواج در سال ۹۷ رسیده‌ایم و این درحالی است که متولدین دهه ۶۰ از سن ازدواج خارج شدند و آمار تجرد قطعی در کشور در حال افزایش است.

وی افزود: سن فرزندآوری و میانه سن ازدواج در کشور بالا رفته است و متوسط سن ازدواج در آقایان ۲۸.۵ سال و در خانم‌ها ٢۴ سال است و فرزند اول ۴.۵ سال بعد و فرزند دوم ۵.۵ سال بعد است؛ یعنی خانم در ۳۶ سالگی می‌تواند دو فرزند داشته باشد. ما بیش از یک سال و نیم است که فاصله بین بارداری را در شبکه اصلاح کردیم و  ١٨  تا ٢۴ ماه بعد از تولد فرزند اول می‌توان اقدام به تولد فرزند دیگر کرد و مشاوره‌ها برای فرزندآوری افراد از ١٢ تا ١٨ ماه بعد اتفاق می‌افتد.

برکاتی گفت: اگر خانم بالای ۳۵ سال باشد توصیه می‌شود بارداری دوم به فاصله ۱۲ ماه اتفاق افتد؛ چون تاخیر بیشتر، ممکن است با عوارض بارداری همراه باشد.

ادامه دارد