پاسخ ایران به بمباران مراکز غیرنظامی

به گزارش مشرق، عملیات «فتح ۱۰»، بامداد ۱۳ شهریور سال ۱۳۶۶ با رمز «یا ابا عبدالله الحسین (ع)» در «سیدکان» واقع در شمال شرقی استان اربیل عراق با اهداف تداوم گسترش نبرد نیروهای مبارز عراق، پاسخگویی به شرارت‌های رژیم بعثی در بمباران مراکز غیرنظامی ایران و روستاهای کردنشین، به مرحله اجرا درآمد و منجر به انهدام چندین پایگاه ارتش بعث و از بین رفتن نیروهای آن در منطقه شد.

منطقه عملیات

«سیدکان» یکی از بخش‌های شهرستان «سوران» است که وسعتی نزدیک به ۱۷۰ کیلومتر مربع دارد و محدوده‌ای مهم و حساس میان عراق، ایران و ترکیه به‌شمار می‌رود. از مهم‌ترین عوارض منطقه، می‌توان به رشته‌کوه‌های برادوست، قلندر، سلیم خان، کورت، دیل، سه پیران، سراسپیدار و سر حسن بیگ اشاره کرد. همچنین جاده سیدکان-دیانا-موصل نیز از اهمیت بسیاری در این منطقه برخوردار بود.

طرح عملیات

هدف اصلی عملیات فتح ۱۰، تداوم و گسترش نبرد نیروهای مبارز عراقی با نیروهای ارتش عراق در منطقه شمال این کشور بود. هدف‌های فرعی نیز عبارت بودند از:

کاهش دید و تیر دشمن بر مسیر تردد نیروها در محور دهوک و بارزان.

ایجاد ترس و وحشت در میان گردان‌های جاش و جلب همکاری سران جاش با نیروهای مبارز کرد عراق.

انهدام تجهیزات و ادوات نظامی ارتش عراق.

بهره‌گیری از توانمندی سایر احزاب عراقی برای مبارزه با رژیم بعث.

واردکردن خسارت به تأسیسات نظامی و اقتصادی.

شرح عملیات

همه نیروهای عملیاتی تا پیش از ۱۱ شهریور سال ۱۳۶۶ به منطقه عملیاتی منتقل شدند. با توجه به پیشینه حضور قرارگاه رمضان و اجرای عملیات «فتح ۶» در این منطقه، بخشی از اقلام تدارکاتی برای اجرای عملیات مانند مهمات، تجهیزات، مواد غذایی، دارو و لوازم بهداشتی در منطقه وجود داشت و برخی امکانات موردنیاز از طریق چند فروند بالگرد کمیته انقلاب اسلامی به منطقه منتقل و سرانجام عملیات «فتح ۱۰» ساعت ۱:۴۵ بامداد جمعه ۱۳ شهریور سال ۱۳۶۶ با رمز «یا اباعبدالله الحسین (ع)» در سه محور آغاز شد.

۱- محور کورت

رزمندگان گردان یکم تیپ ۵۸ مالک‌اشتر در ابتدا با گم کردن مسیر حرکت، در مسیر نیروهای عراقی قرار گرفتند؛ اما موفق شدند به پایگاه‌های ارتش عراق دست یابند. با حمله آنها به مواضع دشمن، نیروهای عراقی از داخل میدان مین متواری شدند.

در این محور تعدادی از عناصر بعثی کشته یا زخمی شدند و دو افسر و درجه‌دار نیز به اسارت درآمدند. رزمندگان این محور در مسیر بازگشت، به سمت کولکان رفتند و در درگیری با عراقی‌ها، سنگرهای کمین و دو پایگاه ارتش عراق و چندین دستگاه خودروی دشمن را منهدم و سپس منطقه را تله گذاری کردند و در روشنایی هوا بازگشتند.

۲- محور میانی

رزمندگان گردان سوم تیپ مالک‌اشتر، پایگاه‌های تازه تأسیس ارتش عراق در حدفاصل بلندی‌های سلیم‌خان و خیزوک را در کمتر از ۱۰ دقیقه به تصرف در آوردند. رزمندگان پس از اجرای دستور تله‌گذاری و مین‌گذاری، منطقه را ترک کردند.

۳- محور سلیم‌خان

نیروهای عمل‌کننده، پس از تصرف سنگرهای کمین، با سنگرهای خالی مواجه شدند که به نظر رسید برای فریب طراحی‌شده بودند.

در پی آتش مؤثر خودی، نیروهای مستقر روی ارتفاع سلیم‌خان متواری شدند. به درازا کشیدن روند عملیات، روشنایی هوا و آتش متقابل عراقی‌ها، امکان استقرار نیروها روی ارتفاعات و اجرای طرح مین‌گذاری را فراهم نکرد.

در یک نگاه کلی، نیروهای عمل‌کننده توانستند پنج هدف را به تصرف درآورند و پایگاه‌های حفاظتی موجود در منطقه و کمین‌های ارتش عراق را منهدم کنند. در این عملیات مرکز فرماندهی یک گردان جاش نیز منهدم شد.

دستاوردهای عملیات

– انهدام نیروهای ارتش عراق روی بلندی‌های ۱۰۳۶، ۱۱۹۸، ۱۱۷۵، ۱۰۹۶، ۱۰۶۲ و آزادسازی آن‌ها.

– انهدام ۳۶ پایگاه حفاظتی و کمین در منطقه.

منبع:
صادقی، رضا، جنگ در فراسوی مرز؛ قرارگاه رمضان در جنگ عراق با ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۴۰۳، صص ۵۰۰، ۵۰۱، ۵۰۲، ۵۰۳