تمرین امنیت در دریای خزر

به گزارش مشرق، مهدی بختیاری طی یادداشتی در روزنامه وطن امروز نوشت: رزمایش مرکب امداد، نجات و امنیت دریایی ۲۰۲۴ با برگزاری رژه دریایی یگان‌های شرکت‌کننده از مقابل ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران «سپر» در منطقه دریای خزر به کار خود پایان داد.

در این تمرین، یگان‌های شناور و پروازی نیروهای دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل ناوهای موشک‌انداز «سپر»، «پیکان»، «جوشن»، ۲ فروند بالگرد ۲۱۲ AB و شناور نیروی دریایی سپاه پاسداران با نام «شهید بصیر»، شناورهایی از دریابانی فرماندهی انتظامی کل کشور، همچنین شناور ۴۵ SB روسیه حضور داشتند و نمایندگانی از کشورهای حاشیه دریای خزر به عنوان ناظر بر مراحل مختلف این رزمایش نظارت کردند. جمهوری اسلامی ایران بویژه در سال‌های اخیر رویکردی راهبردی و اساسی نسبت به مساله دریا و اقتصاد دریامحور داشته است.

کشورمان به‌رغم دارا بودن مرزهای طولانی دریایی در شمال و جنوب هنوز نتوانسته آنطور که باید و شاید از مواهب این سواحل طولانی استفاده موثری کند و تاکیدات رهبر معظم انقلاب در این باره به دولت و نیروهای مسلح نیز گواه همین است که این ظرفیت و پتانسیل نهفته در این مناطق آنطور که توقع می‌رود، تاکنون بالفعل نشده است.

جمهوری اسلامی ایران مانند بسیاری از کشورها که حجم زیادی از مراودات تجاری‌شان از مسیر دریا می‌گذرد، نیاز دارد علاوه بر فراهم کردن ساز و کارها و بسترهای مناسب برای گسترش و بهره‌برداری از این موقعیت، امنیت خطوط مواصلاتی دریایی خود در آب‌های آزاد و بین‌المللی را نیز برقرار نگه دارد.

برای همین منظور از ۱۳ سال قبل ناوگروه‌های نیروی دریایی ارتش و سپاه به صورت مداوم، اقدام به انجام ماموریت در این آبراه‌ها کردند که نتیجه آن مصون ماندن شناورهای تجاری ایران و نیز برخی کشورهای دیگر در مناطق خطرناکی نظیر تنگه باب‌المندب، خلیج عدن و دریای سرخ از انواع خطرات بویژه دزدی‌های دریایی بوده است.

در کنار این، رزمایش‌های مشترک با کشورهای قدرتمندی نظیر روسیه و چین در اقیانوس هند یا با برخی کشورهای همسایه در خلیج‌فارس و دریای عمان انجام شده که به افزایش همکاری‌ها میان آنها و کشورمان انجامیده است.

آخرین مورد این همکاری‌های مشترک، رزمایش مرکب امداد، نجات و امنیت دریایی ۲۰۲۴ میان ۲ کشور ایران و روسیه با نظارت برخی کشورهای حاشیه دریای خزر در آب‌های شمال کشور بود.

جمهوری اسلامی در کنار ۴ کشور دیگر، دارای منافع مهم و راهبردی در دریای خزر است و برای حراست از این منافع، برنامه‌ای بزرگ و مفصل برای افزایش توان خود در دریای خزر داشته است.

این برنامه‌ها در کنار ارتقای توان مهندسی و تجهیزاتی، در حوزه نظامی و امنیتی نیز سرفصل‌های مهمی داشته است که از جمله آنها، طراحی و ساخت شناورهای مختلف رزمی نظیر ناوشکن دماوند ۲ (دیلمان) بود که طی ماه‌های اخیر به آب انداخته شد.

دریای خزر به عنوان دریای صلح و دوستی، نقش مهمی در تجارت و حمل‌ونقل دریایی در سطح منطقه بویژه برای کشورهای حاشیه آن دارد و در همین راستا، ارتقای ایمنی کشتیرانی در این دریا نیز مهم جلوه می‌کند.

رزمایش اخیر نیز با همین رویکرد انجام شد، چرا که بسیاری معتقدند برقراری ایمنی شناورها و تامین امنیت خطوط کشتیرانی در این منطقه، ضامن حفظ منافع اقتصادی در صحنه جهانی است و این در گرو همکاری و همگرایی نیروهای دریایی کشورهای حاشیه دریای خزر است.

تمرین تبادل اطلاعات و گسترش شبکه فرماندهی و کنترل مشترک در دریا، همچنین تمرین نجات کشتی سانحه‌دیده از مهم‌ترین برنامه‌های این تمرین مشترک بود که با محوریت ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش با هدف هم‌افزایی با کشورهای همسایه در دریای خزر، در منطقه چهارم دریایی امام رضا(ع) در انزلی انجام شد.

برگزاری رزمایش‌ها و تمریناتی از این دست، بدون شک به ارتقای بیشتر سطح همکاری بین نیروهای دریایی کشورهای حاشیه دریای خزر می‌انجامد و این مهم می‌تواند بستری مناسب برای توسعه تعامل در زمینه‌های دیگر از جمله موضوعات اقتصادی، تجاری و انرژی شود.

این در حالی است که در روابط میان کشورها، ‌ آنچه بیش از همه موثر واقع می‌شود و نشانه‌ای از عمق روابط دوستانه طرفین است، برگزاری رزمایش‌های نظامی و امنیتی مشترک میان آنهاست و این یکی از اهداف و برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای سطح همکاری‌اش با دیگر کشورهاست.