در آموزش و پرورش باید ثبات مدیریتی داشته باشیم
محمدباقر قالیباف نامزد انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در برنامه میزگرد فرهنگی شبکه دو سیما به تبیین برنامه‌های فرهنگی دولت خود پس از پیروزی در انتخابات پرداخت.
صدیقه سادات حجازی و مصطفی غفاری، مشاوران قالیباف نیز در این میزگرد پاسخگوی سوالات کارشناسان بودند.
قالیباف در ابتدای این میزگرد اظهار کرد: موضوع فرهنگ از موضوعات مهم جامعه است. دولت چهاردم را به عنوان دولت خدمت و پیشرفت انتخاب کردیم. وقتی حرف از خدمت و پیشرفت میزنیم هم‌کنشی با مسائل اجتماعی و فرهنگی دارد. پیشرفت بر فرهنگ اثرگذار است. فرهنگ بر پیشرفت و خدمت اثرگذار است.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری افزود: بدون اینکه به اولویت‌های فرهنگی نپردازیم نمی‌توانیم به پیشرفت برسیم. رهبر انقلاب بدون شک برگزیده ترین شخصیت فرهنگی ما است. ایشان ۱۰ سال بر مسائل اقتصادی تاکید داشتند، چون مسائل اقتصادی بر مسائل فرهنگی تاثیر می‌گذارد. ما وقتی از پیشرفت حرف میزنیم حرف از فرهنگ کار، تولید و سرمایه‌گذاری و جهادی میزنیم.
وی ادامه داد: در دوران کرونا حرف از مواسات و همدلی می‌زدیم. وقتی مردم به میدان می‌آیند و مواسات و همدلی را به نمایش می‌گذارند روزانه ۷۰۰ نفر که از دنیا می‌رفتند ظرف سه ماه تعداد آنها تک رقمی می شود.
قالیباف افزود: وقتی کشوری رقم تورم بالایی دارد، شرایط به گونه ای می شود که خانواده ها و مردم نمی توانند اخلاق را آن طور که باید رعایت کنند، لذا در ادامه بحث خواهم کرد که نقش فرهنگ در دولت ما نقش بسیار کلیدی و برهم‌کنش با مسائل اقتصادی است.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: موضوع زن و خانواده مهمترین موضوع در عرصه فرهنگ است. زن را به عنوان پایه و سلول خانواده می‌شناسیم. فرهنگ، زنانه‌ترین عنصر جامعه است.
ویژگی آقای قالیباف این است که کار را تمام می‌کند
حجازی مشاور قالیباف در ادامه این برنامه گفت: به عنوان یک کنشگر حوزه زنان یکی از وظایف خود را رصد مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی حوزه زنان و خانواده می‌دانم. در رصدی که انجام می‌دهیم تلاش داریم که سیاستهای بالادست تدوین شود، اما چقدر در عرضه برنامه خود را نشان می‌دهد مقوله دیگری است که وظیفه رصدی ما آن را تعیین می‌کند.
وی ادامه داد:طی بیش از ۱۵ سالی که در این حوزه فعال بودم یکی از جا‌هایی که ما از اقداماتش بهره برداری کردیم بین زنان ایرانی و زنان سایر کشور‌ها بود. اتفاقاتی که در شهر تهران و مدیریت قالیباف رخ داد. فضا‌های زیادی باز کرد و گروه‌هایی به کشور آمدند که زمان ورود تصوری دیگری داشتند و وقتی که بازمی‌گشتند نظرشان عوض می‌شد.
مشاور قالیباف بیان کرد: یکی از نظرات و گفتمان‌ها را که به طرف غیرایرانی نشان دادیم خدماتی بود که زمان آقای قالیباف در پلیس رخ داد و آن حضور پلیس زن و دانشگاه پلیس زن بود که ریاستش هم با زنان بود.
حجازی گفت: در زمان شهرداری او یکی از بهره‌برداری‌های جدی خدماتی بود که برای زنان فراهم شد. بهره‌برداری نه برای خودم در محیط کار. وقتی خارجی‌ها می‌آمدند می‌دیدند که مراکز خاص برای بانوان ایجاد شده یا مدل پارک‌هایی که برای بانوان تاسیس شده بود، حالت خانواده محور داشت.
او ادامه داد: همکاری نزدیک با آقای قالیباف نداشتم، اما در حوزه رصد بودم. یکی از جا‌هایی که می‌شود ادعا کرد سیاست را به حوزه برنامه برای زنان تبدیل کرد جایی بود که آقای قالیباف بود و مدیریت کرد.
مشاور قالیباف اظهار کرد: در مجلس هم اتفاقات خوبی افتاد و کار‌های نیمه تمام انجام شد. یکی از ویژگی‌های آقای قالیباف این است که کار را تمام می‌کند.
قالیباف تا حالا دست به تخریب کسی نزده است
غفاری دیگر مشاور قالیباف نیز اظهار کرد: من یک معلم در دانشگاه هستم. فرزندان شما در دانشگاه از من درباره شخصیت و عملکرد فرهنگی قالیباف سوال می‌کنند. بخشی از سوالات پرتکرار مردم را پاسخ می‌دهم. در جامعه کنشگرانی داریم که صاحب فکر و ایده در زمینه فرهنگ هستند و شاید کمتر برخوردیم به مدیرانی که فهم درستی از پیچیدگی‌های فرهنگی داشته باشند و بتواند ایده نادرست را تشخیص دهند و ایده‌های خوب فرهنگی را عملی کنند.
وی ادامه داد: کمتر مدیری را دیدم که شرایطی مثل قالیباف در عملیاتی کردن ایده‌ها و تمام کردن کار داشته باشند. در شرایط اجتماعی و فرهنگی ما در شکاف‌های اجتماعی مسئولیت داریم و رئیس جمهور بیش از همه مسئولیت دارد. کسی که با رای مردم این سمت را می‌گیرد کارنامه اش باید نشان دهد که به دنبال ترمیم شکافهاست و شکاف‌ها را تشدید نمی‌دهد.
مشاور قالیباف افزود: زمانی که کشور در سال ۱۴۰۱ در اغتشاش بود، قالیباف با کنشگران حوزه، دانشگاه و دانش آموزان جلساتی را برگزار کرد. او گوش کرد که اقشار مختلف مردم ایران چه می‌گویند. حکمرانی که گوشش باز باشد و به تکثر فرهنگی و اجتماعی گوش کند حضورش در ریاست جمهوری مغتنم است. بدون رودربایستی قالیباف در فعالیتهای سیاسی تخریب می شود، اما او تا حالا دست به تخریب کسی نزده است.
غفاری ادامه داد: در دو مورد تاکیدات قالیباف را دیدم که درباره آن دغدغه دارد این است اگر نگران آینده ایران هستیم در دو زمینه نیاز به سرمایه گذاری داریم؛ یکی خانواده است که بالاترین سرمایه اجتماعی است و بیشترین فشار بر روی آن است. جای دیگر نظام پرورشی است. نیاز داریم یک نظام آموزشی مردمی و ملی داشته باشیم که کیفیت آموزش را برای فرزندان برابر کند.
یاوری کارشناس فرهنگی در ادامه برنامه اظهار کرد: آموزش و پرورش نیروی انسانی کافی ندارد و بهره وری پایین دارد. فناوری‌های آموزشی و فناوری‌های نوین، زیرساخت‌های ناکارآمد و سهم بسیار پایین بودجه از جی دی پی و بودجه عمومی کشور از مشکلات آن است که در سند آموزش و پرورش قابل توجیه نیست. سوال من این است، چگونه باید حرکت کرد تا نظام آموزش و پرورش شکوفا شود؟
معیشت معلم مهم است
قالیباف پاسخ داد: یکی از جا‌هایی که نشست استماع برگزار کردیم نشستی با دانش‌آموزان مدرسه علامه حلی بود. در آموزش و پرورش باید مدیریت قوی و ثبات مدیریتی داشته باشیم. در بیست سال گذشته ۱۷ وزیر و سرپرست در این وزارتخانه داشتیم. سلسله مراتب در آموزش و پرورش مشکلات جدی دارد. آموزش پرورش برای تحول دو عنصر بیشتر ندارد و آن معلم و مدرسه است. حتما معیشت معلم مهم است، اما مهمتر از معیشت منزلت آنها است.
وی ادامه داد: ما در دولتی که مدنظر داریم مدیریت قوی، ثبات و هوشمندسازی را انجام می‌دهیم. سیستم شاد بروکراسی را از میان برداشت، اما بلافاصله بعد از اتمام کرونا این برنامه را کنار گذاشتیم.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: فکر می‌کنم این موضوع اهمیت زیادی دارد و ما در آموزش و پرورش آن قدری که به ذهن دانش آموزان فشار می‌آوریم به حوزه تربیت و اوقات فراغت و مهارت آموزی کم توجه هستیم.
قالیباف بیان کرد: در دولت چهاردهم انشاالله این موضوع در اولویت قرار می‌گیرد و این امر یک شعار نیست و به‌طور روشن در برنامه هفتم ما چندین ماده خاص تحولات آموزش و پروش دیده ایم و ماده ۸۷، ۸۸، ۸۹ و ۹۰ به این امر اختصاص دارد و بیش از شانزده الی هفده حکم آورده شده و همه آنها این نکات را بیان می‌کند ما سعی کردیم که با نخبگان صحبت کنیم چرا که مهمترین موضوع در آموزش پرورش بهره‌وری است که دو رکن مدیریت و علم را دارا است.
وی افزود: برنامه هفتم سند قانونی است، اما اگر رئیس جمهور آینده قوی نباشد این قانون به اندازه برگ کاغذی ارزش نخواهد داشت و مثل این می‌ماند که یک نفر گواهینامه را می‌گیرد، اما رانندگی بلد نیست لذا قانون برنامه هفتم باید با مدیر قوی قابلیت انجام پیدا می‌کند.
واکنش قالیباف به دستگیری دو فعال رسانه‌ای
حسین انتظامی کارشناس فرهنگی در این میزگرد گفت: واقعیت این است که ما فضای رسانه‌ای را به فضای رسانه‌ای خارج باخته ایم. ماده ۴ قانون مطبوعات می‌گوید که هیچ مقام دولتی و غیردولتی نمی‌تواند به رسانه‌ها بابت انتشار یا عدم انتشار اخبار فشار بیاورد.
وی ادامه داد: دستگاه‌های مختلف به رسانه‌ها می‌گویند که چه بنویسند که این امر باعث انفعال آنها شده است. آقای قالیباف شما در سه سال گدشته برای کاهش فشار بر روی رسانه‌ها چه کرده‌اید و برنامه شما در آینده چیست؟
انتظامی تصریح کرد: دو تن از فعالان رسانه‌ای در زمان آغاز تبلیغات دستگیر شدند که گفته می‌شد به دلیل شکایت شما بازداشت شدند، اما بعد مشخص شد نه. برنامه شما برای آزادی آنان چیست؟
قالیباف در پاسخ به انتظامی گفت: بدون شک آزادی رسانه به‌عنوان نمایندگی افکار عمومی است که می‌توانند نظارت کنند و پیشرفت جامعه و نقد مردم وظیفه آنهاست و باید آزادانه عمل کنند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: اگر خاطرتان باشد بنده زمانی که فرمانده نیروی انتظامی بودم فرمانده قبلی بیش از دویست شکایت از رسانه‌ها کرده بود، اما اولین کار من پس گرفتن آن شکایت‌ها بود. در حوزه شهرداری تهران همیشه اینگونه عمل کرده ام.
قالیباف اظهار کرد: خبرنگاران بازداشت شده‌ای که به آنان اشاره کردید در دادگاه اولیه و ثانویه و در دیوان عدالت اداری شاکی خصوصی دارند. اگر شما می‌خواهید من از شاکیان خصوصی خواهش کنم که آنها را آزاد کنند، این کار را خواهم کرد.
وی ادامه داد: وقتی فردی شاکی خصوصی دارد حقوق مردم مهم است. وقتی رسانه‌ای به اشتباه موضوع دروغی را منتشر کرد شخصا شکایت نکردم و همیشه حامی رسانه‌ها بوده‌ام. رسانه صدای حق جامعه است.
قالیباف گفت: درباره حوزه زنان بنده معتقدم حوزه فرهنگی زن و خانواده بسیار مهم و جدی است و هرکجا بنده توفیق خدمت داشته‌ام و خواهم داشت این امر را سرلوحه قرار می‌دهم.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: در شهرداری تهران این بحث پیش آمده بود که شهر مردانه ساخته شده است و فضا برای حضور خانم‌ها در محیط عمومی و مربوط به اوقات فراغت فراهم نیست و این موضوع همواره برای من مهم بوده است.
وی گفت: یک‌بار درباره حوزه حمل‌و‌نقل بحث می‌کردیم و بحث این بود که فاصله ایستگا‌ها چقدر باشد و اختلاف‌نطر وجود داشت و من مبنا را بر این گذاشتم که چون خانم‌ها از این وسایل استفاده می‌کنند باید در نظر گرفته شوند و نتیجه این شد که اگر یک خانم باردار بخواهد رفت‌و‌آمد کند باید حدود سیصد متر راه می‌رفت تا به ایستگاه حمل‌و‌نقل برسد و همکاران این موضوع را قبول نمی‌کردند، اما به زوریخ رفته بودم و یکی از اساتید دقیقا همین عدد سیصد متر را برای فاصله ایستگاه‌های وسایل نقلیه عمومی مطرح کرد.
قالیباف بیان کرد: در فرهنگ ایرانی روز‌های جمعه پدر و پسر به کوه و استخر می‌روند و خانم‌ها باید بمانند و صبحانه آماده کنند لذا ما در شهرداری تهران استخر‌های دوقلو ساختیم تا خانواده‌ها بتوانند باهم به تفریح بپردازند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: در ساخت پارک‌های پایتخت این امر مدنظر قرار گرفت و وقتی متوجه شویم که فرهنگ زنانه‌ترین عنصر جامعه است و در تحقق این امر وفادار می‌مانیم.
وی افزود: تا قبل حضور بنده پلیس زن در نیروی انتظامی نداشتیم و اگر خانمی بود کارمند بود و پست افسری نداشت، اما تصمیم گرفتیم به دلیل اعتقاد به بانوان خانم‌ها درجه بگیرند.
مدیر پروژه‌ای نیستم
قالیباف تصریح کرد: من مدیر پروژه‌ای نیستم و پروسه‌ای هستم، اما می‌دانید که پروسه‌ای هم پروژه‌ای است لذا وقتی که چشم‌اندازی مطرح می‌شود به چند برنامه پنج ساله تبدیل می‌شود و بعد به برنامه یک ساله و بعد به پروژه‌های یک ساله بدل می‌شود.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: یکی از اشتباهات ما این است که فکر می‌کنیم هر سازه‌ای را ساختیم باید به‌دنبال پیوست فرهنگی برایش باشیم و این اشتباه است، زیرا فرهنگ را اساس نمی‌دانیم. اصلا اساس سیستم‌های ساختاری باید موضوعات براساس نیاز فرهنگی باشد و ما در تهران اینگونه کار را جلو بردیم.
وی افزود: شهر تهران طرح تفضیلی به مدت چهل سال نداشت. ما ابتدا طرح جامع شهر و بعد طرح منظرش را تصویب کردیم. ما منطقه ۱۲ را داشتیم که ۲۵۰ هزار جمعیت با ۵۰ مسجد بود پس یعنی پیوست فرهنگی نداریم. در سینما و تئاتر جانمایی نداشتیم و از من نباید توقع محتوا داشته باشیم.
قالیباف ادامه داد: باغ کتاب در تراز جهانی بوده است. پیوست فرهنگی این نیست که حالا که این را ساختیم بریم جای تنگ و تاریکش را کتابخانه کنیم. امروز در تهران بزرگترین باغ کتاب. باغ فناوری و… را داریم.
باید حضور قدرتمندانه‌ای در فضای مجازی داشته باشیم
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: شفاف بگویم باید حتما حضور قدرتمندانه‌ای در فضای مجازی داشته باشیم وگرنه حتما ولنگاری خواهد بود.
وی ادامه داد: به یکی از پایتخت‌های کشورهای اسکاندیناوی سفری داشتم بچه تا زیر ۱۸ سال اگر در فضای مجازی باشد پدرش حق دارد تمام فعالیت‌هایش را کنترل کند پس نباید مانع حکمرانی شویم.
قالیباف افزود: پنج بند به مجلس رفت و پیگیری شد و در کمیسیون فرهنگی و تصویب شد. در فضای مجازی بدون شک محدودیت‌هایی باید ایجاد کنیم در زمینه‌ای که ولنگاری نباشد. در جایی که محدودیت ایجاد می‌شود حتما فرصت و تهدید دارد. باید گشایش ایجاد کنیم که این هم همین‌طور است چون حتما تهدید و فرصت دارد.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: امروز شاهدید اکثر مشاغل در فضای مجازی هستند و در حوزه فرهنگ، تولید کالاهای فضای مجازی بسیار موثرند. امروز بازدید‌های اینترنتی بسیار موثر است و ما بحران آینده داریم برای کمبود جمعیت، اما در پنجره طلایی جهانی برای سال‌های آینده هستیم. در فضای اینترنتی مخصوصا برخی کشور‌ها زبان و فرهنگ خود را تبلیغ می‌کنند.
وی تصریح کرد: سهم اقتصاد فقط در حوزه بازی‌های اینترنتی بالای ۲۰۰ میلیارد دلار در سال است و سهم ما ۱۰ میلیارد دلار است؛ آیا این درست است؟ اگر فرصتی فراهم شود که در همین بازی‌های ما بتواند فرهنگ ما تبلیغ شود تا این فرصت جبران شود. از سوی دیگر اگر مسدود کنیم او به سراغ فیلترینگ می‌رود، اما من بگویم این به معنی این نیست که ولنگاری مجازی داشته باشد بلکه باید حتما حکمرانی باشد، اما باید بشناسیم که چه فرصت‌ها و تهدیداتی داریم.
اگر نخبگان شاد نباشند مهاجرت شروع می‌شود
قالیباف در پاسخ به سوالی در زمینه فرصت‌هایی که برای نخبگان ایجاد خواهد کرد، بیان کرد: ما اگر بخواهیم تحول ایجاد کنیم در موضوع اقتصادی که اولویت ماست باید بگویم کشورمان باید مولد باشد. باید چهار موضوع را تولید کنیم قدرت، ثروت، معرفت و منزلت.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: در حکمرانی ما باید بدانیم که حکمران و مدیر قوی بتواند این‌ها را به هم تبدیل کند و در هم موثر باشد یعنی چگونه منزلت را به ثروت تبدیل کند. بله ممکن است کسی در مسیر نادرست ثروت داشته باشد و به دنبال منزلت باشد و زمانی هم کسی با مواسات به دنبال منزلت باشد، بدون علم و نخبگان محال است بتوانیم این کار را کنیم. نخبگان و مردم دو عنصر موثر هستند که هر زمان حذف کردیم همه چیزمان را از دست دادیم. نخبگان ما باید شاد باشند. در سال ۱۴۰۱ دانش آموزان به من گفتند این چه مدیریتی است، آیا کتاب‌های ما را خواندید؟ چه به من یاد دادید که امروز مطالبه دارید؟
وی ادامه داد: اگر نخبگان شاد نباشند مهاجرت شروع می‌شود. پس نخبگان کلید حل هستند ما فهم این را نداریم که مشکل را به مساله تبدیل کنیم و آن را حل کنند. نخبگان می‌توانند مشکل را به مساله تبدیل کنند وگرنه مشکل را از جایی به جای دیگر می‌برند که ناترازی‌های کشور ریشه در این زمینه دارد. اساس ما در بهره‌وری علم و مدیریت نقش بسزایی دارد.
نظر قالیباف درباره فیلترینگ
قالیباف در پاسخ به سوال حسین انتظامی درباره فلیترینگ، ممیزی فرهنگ و هنر و حفظ وزیر ارشاد بیان کرد: من نماینده مردم هستم و باید صدای آنها را دنبال کنم، اما باید حرمت قانون را حفظ کنیم البته باید اصلاح قانون را دنبال کنیم. هرجا، هرکس پا را فراتر از قانون گذاشت من در مجلس و کمیسیون‌های تخصصی رسیدگی خواهم کرد.
وی در اواسط بحث در پاسخ به سوال انتظامی درباره اینکه در زمانی که ما در وزارت ارشاد بودیم هر هفته وزیر ارشاد به مجلس احضار می‌شد، اما وزیر ارشاد دولت سیزدهم چندبار به مجلس احضار شده است؟، گفت: در سه سال دولت شهید رئیسی یک وزیر استیضاح شده است و همه وزرا به صحن برای توضیح آمده‌اند. من مکلفم از قانون پاسداری کنم. شما در کدام دوره شاهد این همه تغییرات بودید. مهم این است که اگر باید عوض شود بشود حتما دنبال استیضاح هستید؟
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: ما گزارش‌های مردمی را رسیدگی می‌کنیم. من می‌گویم به‌خاطر اینکه توجه به حکمرانی نداریم در آموزش و پرورش که باید شایسته‌پروری کنیم این کار را نکردیم. اگر مدیری قوی و امین است نباید توجه کنیم موافق قالیباف است یا نه و باید او را در کابینه بیاوریم. من هرگز پروژه‌ای را کلید نزدم بلکه تابلو‌یی زدم و نوشتم این پروژه چه زمانی تمام می‌شود تا جایی که بسیاری به من گفتند خود را اینگونه در معرض عموم نگذار.
قالیباف درباره اینکه برای عدم افول رشد علمی کشور چه‌کار باید کرد، گفت: برخی از کشورهای منطقه رشدشان ممکن است نسبت به ما بیشتر باشد، اما این رشد بادکنکی است که اساتید برجسته را آوردند و مقالاتی را دنبال می‌کنند یعنی آثاری را که ما برای تحول دنبال می‌کنیم، نیست. سرمایه‌گذاری در زمینه تحقیق وجود ندارد. منزلت و شادابی اساتید اگر حفظ شود او از ما دلسوز‌تر است.
غفاری کارشناس در ادامه بیان کرد: چند ماه قبل یکی از دوستان مشترک ما عذرشان خواسته شد قبل از اینکه در صفحه خودم درباره او پستی بگذارم دوست بزرگوار کارنامه علمی‌شان را نشان داد. متاسفانه هیچ نکات علمی وجود نداشت، اما ما می‌خواهیم این را در پشت عناوین علمی پنهان کنیم.
خبرنگاران: محمد امیرحسینی، فاطمه سیدی و فاطمه تورانلو
