از زندگی نمادین تا جنگ نمادها

فارس پلاس؛ محسن مهدیان در یادداشتی نوشت: رهبر انقلاب در دیدار با ورزشکاران چند تشکر ویژه و خاص داشتند؛ تشکر از خانم ورزشکاری که با مرد نامحرم دست نداد؛ تشکر از دختر قهرمانی که باحجاب مسابقه داد؛ تشکر از مادری که با فرزند روی سکوی قهرمانی رفت؛ تشکر از ورزشکاری که بر پرچم سجده کرد و…

تا اینجای ماجرا یک تشکر ساده است؛ اما ساده نیست. توضیح ایشان نشان می‌دهد ماجرا عمیق‌تر از یک کار خوب در میدان ورزش است. می‌فرمایند این کار شما مثلا سجده در میدان ورزش متفاوت از سجده در خانه است. یا این حجاب فراتر از حجاب‌داشتن در تهران است.

اما چرا؟ این دست اقدامات یک نماد است؛ فراتر از نشانه. تفاوت این‌دو چیست؟ نشانه یک علامت است. مثلا تابلوی ورود ممنوع. مثلا ابروی در هم کشیده نشانه خشم است. اما نماد چیست؟ نماد فراتر از نشانه است. نماد دارای محتوا و معناست.

به فرق برج آزادی یا برج میلاد با کوه دماوند دقت کرده‌اید؟ برج آزادی یا برج میلاد نشانه شهر تهران است. تا می‌بینید، تهران تداعی می‌شود، اما کوه دماوند نماد تهران است؛ نماد استقامت و قدرت و شوکت و غیره.

با این توضیح تشکر رهبرانقلاب از رفتار نمادین ورزشکاران روشن می‌شود. این رفتارهای نمادین، پیامی را به دنیا مخابره می‌کنند. پیام شخصیت و هویت ایرانی مسلمان. مثلا حجاب ورزشکار ما در میدان مسابقه بسیار فراتر از یک پوشش عادی است چون معنایی را فراتر از پوشش منتقل کرده است.

و اما اصل حرف اینجاست. جنگ امروز جنگ نمادهاست. امروز بیش از گذشته همه‌‌چیز رسانه است و پیام. نماد، قدرت رسانه‌ای بسیار بالا در انتقال پیام دارد. نماد قدرت معناسازی و معنابخشی به امور عادی دارد.

یک نمونه آشکار جنگ نمادین در غزه است. حماس نماد ارتش پولادین و شکست‌ناپذیر در دنیا را ضربه‌فنی کرد؛ فراتر از واقعیت فیزیکی ارتش اسرائیل. طنین قرآن در غزه نماد پایمردی و مقاومت و توکل و صبوری و شجاعت است و فراتر از نشانه مسلمانی و یا خود واقعی قرائت قرآن است. حرف تمام است. بیایید نمادین زندگی کنیم. زندگی نمادین یعنی معنا بخشیدن به امور عادی. برای همه ما آش پختن و چای‌دادن در خانه با هیئت عزاداری متفاوت است. چرا؟ ساده است. چای هیئت رنگ امام حسین(ع) گرفته است. چای در هیئت معنادار می‌شود.

زندگی نمادین کمک می‌کند زندگی روزمره ارتقا پیدا کند و امور عادی و حتی مدال‌آوری تبدیل به عبادت شود و بلکه فراتر از یک سلوک فردی تبدیل به قیام و جهاد شود. جنگ امروز جنگ نمادهاست. هرکس هرجا نشسته است باید نمادهای دشمن را با نمادهای ایرانی- اسلامی هدف بگیرد.

پایان پیام/غ