اصلاح قصد فردی

خبرگزاری فارس؛ یادداشت- جعفر علیان نژاد: مانند همیشه ولی فقیه در دیدار با دانشجویان، یک گفتار پر از مضامین و مفاهیم والا ارائه کرد که واقعا نیاز به خوانش، تأمل و تفکر روی آن را فوق‌العاده می‌کند. با تأمل روی بخشی از این سخنرانی، موفق به بازکردن یک گره ذهنی چندین ماهه شدم. برای من چند وقتی این سوال پیش آمده بود که آیا امکان گریز از آسیب تایید یا لایک در فضای شبکه‌های اجتماعی وجود دارد؟واضح‌تر بگویم، چگونه می‌توانم بر این آسیب که «جوری حرف بزنم یا بنویسم که میزان دیده شدنش چندبرابر شود»، فائق آیم و پیامم‌ را آزادانه‌تر منتقل کنم. بر مبنای همین آسیب هم گویا «میزان دیده شدن» تبدیل به مهم‌ترین شاخص کیفیت محتوا در شبکه‌های اجتماعی شده است.‌ در فرازی از این سخنرانی، ولی فقیه خطاب به دانشجویان بیان داشتند، «قصد دانشجو از حرف زدن این نباشد که می‌خواهد دیده شود. اگر چنین شود آن حرف «بی‌برکت»، «بی‌اثر» و «ضررزننده» خواهد شد.». من برای باز کردن آن گره ذهنی همواره درصدد اصلاح متن حرف یا نوشتار خود بودم، یعنی گمان می‌کردم اگر در این نوشتار، ضمائر مربوط به اول شخص تبدیل به سوم شخص یا اول شخص جمع شود، توانسته‌ام بر آن آسیب فائق آمده و بگویم حرفی که من می‌زنم، یک کشف فردی نیست، نوعی کشف جمعی است. یعنی اگر «من» را «ما» بنویسم، مسأله حل خواهد شد.‌ اما در عین حال دیدم تغییری در میل به دیده‌شدن در من ایجاد نشده، بلکه تنها تغییر فرمی داده‌ام که موثر نبوده است. بعضی اوقات تصادفا مطلبی را نه بادقت و تأمل بلکه با نیت انتقال یک‌پیام‌ سریع و ساده می‌نوشتم، بطوریکه  هیچ تعصبی و تعلقی نسبت به آن در خود نمی‌یافتم و حتی گاهی به خود آمده و می‌گفتم کاش این‌گونه نمی نوشتم. دست بر قضا همان پیام، به نحو عجیبی میزان بازنشر و دیده شدنش چند برابر می‌شد. با این حال این میزان از دیده شدن هیچ غروری در من ایجاد نمی‌کرد.‌ اما این نوشته‌های تصادفی نیز نتوانسته بود گره ذهنیم را باز کند. امشب که رهبری چنین بیانی را ارائه کردند و در ادامه از جوانان خواستند غرق در فضای مجازی نشده و بجای گرفتن تحلیل و تبیین و خبر از آن فضا، خودشان به‌فضای مجازی تحلیل و خبر بدهند، جواب سوال خود را یافتم. فهمیدم مسأله در «اصلاح‌‌ قصد اولیه» است. این که با چه قصدی در حال نوشتن یا گفتن هستیم، آیا قصد دیده‌شدن داریم یا قصد تبیین و تحلیل خالص. اگر از همان ابتدا با خود کنار بیاییم که این‌ گفته‌و‌نوشته را در راه «رضایت خود» تولید نکرده‌ایم، گمان می‌کنم هم حرف‌مان «برکت» پیدا می‌کند، هم «پراثر و نافذ» خواهد شد، و هم در نهایت از ضرر «انفعال» در فضای مجازی، یعنی بردگی منطق دیده شدن و تاثیرپذیری از تحلیل‌های آن فضا، مصون می‌مانیم.شاید راز ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جامعه خود و سپس ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جهان، توسط دانشجویان یا جوانان در همین «اصلاح قصد فردی» باشد.

پایان پیام/غ